Miðvikudaginn 22. október verður haldinn opinn fundur um þróun og framtíðahorfur íbúðarmarkaðar á Norðurlandi vestra. Fundurinn verður haldinn í húsakynnum HMS, Ártorgi 1 á Sauðárkróki, kl. 15 og er opinn öllum. Að fundinum standa HMS, Tryggð byggð og Samtök sveitarfélaga á Norðurlandi vestra. 

Á fundinum verður fjallað um atvinnuþróun í landsbyggðunum, stöðuna á íbúðamarkaði og stöðu innleiðingar nýs viðmóts byggingarleyfa og næstu skref við þróun viðmótsins. 

Staðan í Skagafirði 
Sigfús Ingi Sigfússon, sveitarstjóri Skagafjarðar 

Íbúðauppbygging og framtíðarhorfur 
Jón Örn Gunnarsson, sérfræðingur húsnæðisáætlana hjá HMS 

Byggingarleyfi á Íslandi – allt á einum stað 
Dagný Geirdal, verkefnastjóri Mannvirkjaskrár hjá HMS 

Fundarstjóri verður Sveinbjörg Rut Pétursdóttir, framkvæmdastjóri SSNV. 

Húsið opnar kl. 14:45 og verður boðið upp á léttar veitingar meðan á fundi stendur. Fundargestum er boðið samtal við frummælendur eftir fundinn. 

Við bjóðum öll velkomin á fundinn og hlökkum til að sjá ykkur. 

Þróun og framtíðarhorfur íbúðamarkaðar og byggingarmála á Norðurlandi vestra

Fimmtudaginn 23. október verður haldinn opinn fundur um þróun og framtíðahorfur íbúðarmarkaðar á Norðurlandi eystra. Fundurinn verður haldinn í húsakynnum HMS, Hafnarstræti 107 á Akureyri, kl. 13 og er opinn öllum. Að fundinum standa HMS, Tryggð byggð og Samtök sveitarfélaga á Norðurlandi eystra. 

Staðan í Akureyrarbæ 
Ásthildur Sturludóttir, bæjarstjóri Akureyrarbæjar 

Fundarstjóri verður Albertína Friðbjörg Elíasdóttir, framkvæmdastjóri SSNE. 

Húsið opnar kl. 11:45 og verður boðið upp á léttar veitingar meðan á fundi stendur. Fundargestum er boðið samtal við frummælendur eftir fundinn. 

Við bjóðum öll velkomin og hlökkum til að sjá ykkur. 

Þróun og framtíðarhorfur íbúðamarkaðar og byggingarmála á Norðurlandi eystra

Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Alls tóku 2.163 nýir leigusamningar gildi í leiguskrá í september

Meðalfermetraverð leiguhúsnæðis var hæst í póstnúmerum 107 og 101 Reykjavík síðustu 12 mánuði

Stærstu leiguíbúðirnar og hæsta meðalleiguverðið var í póstnúmerum 201 og 203 Kópavogi undanfarið ár

Alls tóku 2.163 nýir leigusamningar gildi í leiguskrá í september á sama tíma og 959 samningar féllu úr gildi samkvæmt mælaborði leiguskrár á vef HMS. Gildum leigusamningum fjölgaði þannig um 1.204 í mánuðinum. Undanfarna 12 mánuði hefur meðalleiguverð á fermetra verið hæst í Vesturbæ og miðbæ Reykjavíkur, þar sem meðalstærð leiguhúsnæðis hefur jafnframt verið með því minnsta sem þekkist á höfuðborgarsvæðinu. Heildarleiguverð hefur aftur á móti að meðaltali verið hæst í Kópavogi á tímabilinu, enda leiguíbúðirnar að meðaltali stærri þar en í öðrum póstnúmerum á höfuðborgarsvæðinu.

Nýir leigusamningar á þriðja ársfjórðungi fleiri en í fyrra

Á nýliðnum þriðja ársfjórðungi þessa árs tóku alls 7.694 leigusamningar gildi í leiguskrá á meðan 5.195 samningar féllu úr gildi. Nýskráðum leigusamningum fjölgaði þannig um 73% frá öðrum ársfjórðungi þessa árs, sem skýrist að mestu af árstíðarsveiflum í nýskráningu leigusamninga um námsmannaíbúðir sem ná hámarki í ágústmánuði.

Nýskráðum leigusamningum í leiguskrá fjölgaði aftur á móti um 12% frá þriðja ársfjórðungi 2024 þegar alls 6.882 samningar tóku gildi. Þá féllu 16% fleiri samningar úr gildi á þriðja ársfjórðungi þessa árs samanborið við sama tímabil í fyrra.

Dýrustu leigufermetrarnir í Vesturbæ og miðbæ Reykjavíkur undanfarna 12 mánuði

Sé litið til undanfarinna tólf mánaða í leiguskrá á höfuðborgarsvæðinu má sjá að dýrast hefur verið að leigja húsnæði í Vesturbæ (107) og miðbæ (101) Reykjavíkur, en leiguverð þar var að jafnaði í kringum 4.500 krónur á hvern fermetra á tímabilinu. Meðalstærð leiguhúsnæðis á svæðinu var í kringum 62 fermetrar og meðalleigufjárhæð á bilinu 236 til 251 þúsund krónur á mánuði.

Hæsta meðalleigufjárhæðin var aftur á móti greidd fyrir leiguhúsnæði í póstnúmeri 201 sem nær til Smára-, Linda- og Salahverfis í Kópavogi, þar sem leigufjárhæð var að jafnaði um 308 þúsund krónur á mánuði. Meðalleigufjárhæð var jafnframt yfir 300 þúsund krónum í efri byggðum Kópavogs (203) og í Garðabæ (210) á tímabilinu. Þá var leiguhúsnæði að meðaltali stærst í þessum þremur póstnúmerum á tímabilinu, eða á bilinu 86 til 98 fermetrar.

Á meðfylgjandi mynd má sjá meðalfermetraverð, meðalleigufjárhæð, meðalstærð leiguhúsnæðis og fjölda leigusamninga úr leiguskrá HMS eftir póstnúmerum á höfuðborgarsvæðinu þar sem tekið er tillit til leigusamninga síðastliðinna 12 mánaða.

Mesta virknin á leigumarkaði mælist í póstnúmeri 102, sem nær til Vatnsmýrinnar í Reykjavík, en á undanförnum 12 mánuðum hafa verið gerðir 1.880 leigusamningar um húsnæði á svæðinu. Athygli vekur að meðalstærð leiguhúsnæðis í Vatnsmýrinni er umtalsvert minni en í öðrum póstnúmerum á höfuðborgarsvæðinu, eða 45 fermetrar, og leigufjárhæðin þar af leiðandi einnig töluvert lægri, eða 168 þúsund krónur. Fermetraverðið er þó með því hæsta sem þekkist og hefur verið yfir 4 þúsund krónum að meðaltali síðastliðið ár.

Mikill fjöldi leigusamninga, lítil stærð leiguíbúða, lágt leiguverð og hátt fermetraverð í póstnúmeri 102 skýrist af því að innan Vatnsmýrinnar rúmast meðal annars stúdentagarðar Háskóla Íslands og háskólagarðar Háskólans í Reykjavík.

Til viðbótar við póstnúmer 102 voru yfir 1.500 leigusamningar gerðir um húsnæði í póstnúmerum 105 og 101 undanfarna 12 mánuði. Fjöldi leigusamninga í þessum þremur póstnúmerum var marktækt meiri en í öðrum póstnúmerum, en til samanburðar voru tæplega 800 samningar gerðir um leiguhúsnæði í póstnúmeri 200 í Kópavogi á tímabilinu. Fæstir samningar voru um íbúðarhúsnæði á Seltjarnarnesi, eða 120 samningar undanfarið ár.

Fimmtudaginn 23. október verður haldinn opinn fundur um þróun og framtíðahorfur íbúðarmarkaðar á Norðurlandi eystra. Fundurinn verður haldinn í húsakynnum HMS, Hafnarstræti 107 á Akureyri, kl. 12 og er opinn öllum. Að fundinum standa HMS, Tryggð byggð og Samtök sveitarfélaga á Norðurlandi eystra. 

Einstaklingar á leigumarkaði eru um 11 ár að safna fyrir útborgun á lítilli fjölbýlisíbúð á höfuðborgarsvæðinu

Barnlaus pör eru talsvert betur sett en einstæð foreldri eru hátt í tvo áratugi að safna fyrir útborgun

Skattfrjáls ráðstöfun séreignarsparnaðar getur stytt tímann sem það tekur að safna fyrir fyrstu íbúð umtalsvert

Leigjendur þurfa að safna lengur fyrir fyrstu útborgun á íbúð heldur en á árunum 2017-2021. Greining HMS bendir til þess að barnlaus pör séu fljótust að safna, en að það geti tekið 11 ár fyrir einstaklinga og 18 ár fyrir einstæða foreldra að safna fyrir útborgun á lítilli íbúð á höfuðborgarsvæðinu.

Einstæðir foreldrar hátt í tvo áratugi að safna fyrir útborgun

Á myndinni hér að neðan má sjá áætlaðan fjölda ára sem það tæki einstaklinga, barnlaus pör og einstæð foreldri með eitt barn að safna fyrir útborgun á lítilli fjölbýlisíbúð á höfuðborgarsvæðinu í ár samanborið við fyrri ár. Tíminn styttist þó ef einstaklingar nýta sér heimild til skattfrjálsrar ráðstöfunar séreignarsparnaðar til íbúðakaupa.

Miðað við forsendur greiningarinnar eru einstaklingar rúmlega 11 ár að safna fyrir útborgun með eigin sparnaði, en um sjö ár sé séreignarsparnaði einnig ráðstafað til íbúðakaupa. Barnlaus pör eru öllu sneggri að safna fyrir útborgun eða um 1,7 ár með eigin sparnaði en 1,4 ár með séreignarsparnaði.

Vænni staða barnlausra para skýrist af samspili hærri heimilistekna og þess aukna hagræðis sem sambúð hefur í för með sér fyrir heimilisreksturinn, sér í lagi hvað varðar neysluútgjöld og húsaleigu.

Staða einstæðra foreldra er aftur á móti talsvert erfiðari, en samkvæmt gefnum forsendum tæki það einstæð foreldri um 18 ár að safna fyrir útborgun á lítilli fjölbýlisíbúð á höfuðborgarsvæðinu. Nýting heimildar til skattfrjálsrar ráðstöfunar séreignarsparnaðar til íbúðakaupa myndi stytta tímann niður í 8,8 ár. Án húsnæðis- og barnabóta myndi einstæða foreldrið í dæminu þó safna skuldum.

Söfnunartíminn styttri en árið 2023 en lengri en á árunum 2017-2021

Líkt og sjá má á myndinni að ofan tekur það allar fjölskyldugerðir lengri tíma að safna fyrir útborgun í dag en það tók þær árin 2017, 2019 og 2021. Þetta skýrist að hluta til af því að hámarksveðsetningarhlutfall fyrstu kaupenda var lækkað úr 90% niður í 85% árið 2022. Fyrstu kaupendur þurfa því að safna hærra hlutfalli af kaupverði íbúða til þess að geta keypt sér íbúð í dag samanborið við fyrir 2022.

Það hefur þó ekki síður áhrif hvað íbúðaverð hefur hækkað mikið undanfarin ár. Laun hafa ekki náð að halda í við verðhækkanir á fasteignamarkaði auk þess sem áætluð útgjöld heimilanna í dæminu hafa hækkað meira en tekjur þeirra frá 2017.

Á milli áranna 2023 og 2025 hefur tíminn sem það tekur að safna fyrir útborgun þó styst, en á þeim tíma hafa tekjur hækkað meira en bæði íbúðaverð og neysluútgjöld samkvæmt þeim forsendum sem miðað er við.

Geta sparað á bilinu 44 til 467 þúsund krónur á mánuði

Greining HMS byggir á ýmsum forsendum, m.a. um íbúðaverð, ráðstöfunartekjur, neysluútgjöld, húsaleigu og húsnæðis- og barnabætur. Á meðfylgjandi mynd má sjá áætlaðar tekjur, útgjöld og mánaðarlegan sparnað einstaklinga, barnlausra para og einstæðra foreldra í ár.

Tekjur fyrir skatt miðast við neðri fjórðungsmörk dreifingar heildarlauna fullvinnandi fólks fyrir árið 2024, uppreiknað fram í ágúst 2025 samkvæmt vísitölu launa. Gert er ráð fyrir að einstaklingar safni viðbótarlífeyrissparnaði og leggi fyrir 4% af heildarlaunum sínum til viðbótar við venjulegt skylduiðgjald í lífeyrissjóð.

Útgjöld samanstanda af neysluútgjöldum og húsaleigu. Neysluútgjöld taka mið af framfærsluviðmiði umboðsmanns skuldara og húsaleiga tekur mið af markaðsleigu fyrir tveggja herbergja leiguíbúð á höfuðborgarsvæðinu samkvæmt leiguverðsjá HMS. Fyrir einstakling er miðað við 40-70 fermetra íbúð en fyrir einstætt foreldri og barnlaus hjón er miðað við 60-90 fermetra íbúð. Þá er gert ráð fyrir að einstaklingar fái greiddar húsnæðisbætur og að einstæð foreldri fái greiddar hvoru tveggja húsnæðis- og barnabætur.

Miðað við framangreindar forsendur má áætla að einstaklingar geti lagt um 70 þúsund krónur til hliðar á mánuði, barnlaus pör um 467 þúsund krónur og einstæð foreldri einungis 44 þúsund krónur.

Samkvæmt kaupverðsjá HMS var meðalfermetraverð á 60-90 fermetra fjölbýlisíbúðum á höfuðborgarsvæðinu um 851 þúsund krónur í september. Því má gera ráð fyrir að slík íbúð kosti í kringum 64 milljónir króna. Hámarksveðsetningarhlutfall fyrstu kaupenda er 85% samkvæmt reglum Seðlabanka Íslands sem þýðir að fyrstu kaupendur þurfa að safna 9,6 milljónum króna til að eiga fyrir útborgun á lítilli íbúð í fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu.

Við túlkun á niðurstöðum framangreindrar greiningar er rétt að hafa nokkur atriði í huga. Í fyrsta lagi miðast neysluútgjöld við framfærsluviðmið umboðsmanns skuldara, sem eru skammtímaviðmið. Viðmiðin hafa verið gagnrýnd fyrir að vera of lág og endurspegla þannig ekki raunverulegan framfærslukostnað. Ekki var unnt að styðjast við neysluviðmið félags- og húsnæðismálaráðuneytisins þar sem þau eru í endurskoðun og hafa ekki verið uppfærð frá því í október 2019.

Í öðru lagi er ekki reiknað með tryggingariðgjöldum öðrum en bílatryggingum auk þess sem ekki er sérstaklega gert ráð fyrir útgjöldum vegna rafmagns og hita. Í þriðja lagi er gert ráð fyrir að barn einstæðs foreldris sé á grunnskólaaldri og því ekki gert ráð fyrir sérstökum útgjöldum tengdum dagvistun eða leikskólagjöldum. Í fjórða lagi er ekki tekið tillit til væntrar íbúðaverðsþróunar á söfnunartíma né ávöxtunar á sparnað. Í ljósi alls framangreinds skulu niðurstöður greiningarinnar túlkaðar sem varfærið mat á þeim tíma sem það tekur að safna fyrir útborgun.

Lengri tíma tekur að safna fyrir útborgun nú en áður

Þann 26. september sl. kom stjórn Félags slökkviliðsstjóra á Íslandi (FSÍ)  saman til fundar með brunavarnarteymi HMS á Sauðárkróki. Á fundinum var lögð áhersla á framtíðarsýn slökkviliðanna og samstarf með það að markmiði að efla brunavarnir á landsvísu.

Á fundinum var einnig rædd framtíðarsýn slökkviliðina og þá m.t.t. hvaða reglugerðarbreytingar væri þörf á að fara í til að efla starfsemi þeirra, almenn umræða um hlutverk slökkviliðina í varnar- og öryggismálum og hvernig HMS getur verið í þéttu samstarfi við slökkviliðin í landinu.  

Fundurinn gekk vel og aðilar fundarins sammála um mikilvægi þess að gott og virkt samstarf sé á milli HMS og slökkviliða í landinu.

HMS þakkar stjórn FSÍ fyrir ánægjulegan og árangursríkan fund á Sauðárkróki.

HMS og stjórn Félags slökkviliðsstjóra á Íslandi funduðu á Sauðárkróki

HMS birtir spurningu mánaðarins á byggingarreglugerd.is. Með spurningu mánaðarins er leitast við að svara algengum spurningum sem sérfræðingum HMS á sviði starfsumhverfis mannvirkjagerðar berast í gegnum netfangið byggingarreglugerd@hms.is. 

Spurning mánaðarins í október fjallar um hvaða kröfur gilda um algilda hönnun og aðgengi að salernum.

Hverjar eru kröfurnar um algilda hönnun og aðgengi að salernum?

HMS hefur áætlað eignamörk um 750 jarða á Vestfjörðum

Eigendur fá send bréf þess efnis í dag í pósthólfið sitt á island.is

Aðilar hafa 6 vikur til að bregðast við

HMS er vel á veg komið við að kortleggja jarðir á Vestfjörðum og hefur áætlað eignarmörk um 750 jarða í landshlutanum. Hægt er að skoða eignamörkin í landeignaskrá HMS, en þar er einnig að finna áætluð eignamörk fyrir 1.720 jarðir á Norðurlandi.

Áætlun eignamarka á Vestfjörðum er liður í verkefni HMS um að áætla landamerki jarða um allt land, þar sem hnitsett afmörkun liggur ekki fyrir. Hægt er að lesa meira um verkefnið hér, en markmið þess er að bæta landeignaskrá þannig að hún geti þjónað sem heildstætt upplýsingakerfi um eignarhald lands á Íslandi.

Frá því að HMS tók við málaflokki fasteignaskrár hefur stofnunin unnið markvisst að uppbyggingu landeignaskrár. Í upphafi árs 2023 var um 29% flatarmáls Íslands afmarkað í landeignaskrá. Hlutfalið jókst í 39% árið 2024 og nú í október 2025 er það komið upp í 62% með áætlun eignamarka á stórum hluta Norðurlands og nú á Vestfjörðum.

Sex vikur til að bregðast við áætluðum eignamörkum

HMS sendi í dag eigendum jarðanna bréf á island.is, þess efnis að drög að áætluðum eignamörkum væru komin í birtingu. Aðilar hafa sex vikur til að bregðast við og senda HMS athugasemdir um áætlaða legu einstakra eignamarka.

Athugasemdir er hægt að senda á rafrænan hátt gegnum þar til gert form á island.is. Þar að auki geta landeigendur hitt starfsmenn í eigin persónu ef bókaður er fundur með því að senda okkur póst á netfangið jardir@hms.is eða í símanúmer stofnunarinnar 440-6400.  

Norðaustur- og austurland eru næst til yfirferðar

Næstu svæði sem verða tekin til yfirferðar eru Þingeyjasýslur og Múlasýslur. Gert er ráð fyrir að drög að áætlun eignamarka á því svæði verði kynnt landeigendum seinni hluta árs 2026. Tímaáætlun annarra svæða er lýst í tímaáætlun verkefnis.

HMS hefur birt drög að áætluðum eignamörkum jarða á Vestfjörðum

Mest skoðað

Í Fasteignaskrá má skoða brunabótamat eigna og sækja um endurmat ef þörf er á því

Brunabótamat eigna

Viðburðir á vegum HMS

Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu, eignir og umhverfi með því að tryggja virkt eftirlit með gæðum og öryggi í mannvirkjagerð, brunavörnum, minnkun vistspors og réttleika skráningar fasteigna.