HMS boðar til opins fundar um stöðu íbúðauppbyggingar fyrir landið allt þriðjudaginn 25. mars. Þá mun HMS einnig gefa út greiningu á niðurstöðum marstalningar á íbúðum í byggingu. Fundurinn hefst kl. 12:00 í húsnæði HMS í Borgartúni 21. Léttar veitingar verða í boði fyrir fundargesti. Fundinum verður einnig streymt á hms.is/streymi.

Á fundinum verða kynntar niðurstöður talningarinnar og framtíðarhorfur á fasteignamarkaði.

Staða íbúðauppbyggingar og framtíðarhorfur

Jón Örn Gunnarsson, sérfræðingur í teymi húsnæðisáætlana

Jónas Atli Gunnarsson, hagfræðingur og teymisstjóri fasteignamats og markaðsupplýsinga

Fundarstjóri: Róbert Smári Gunnarsson, verkefnastjóri kynningarmála hjá HMS

Housing benefit takes the form of monthly payments intended to assist those who rent residential premises, whether this is within the socially-assisted housing system, in student residences or on the open rental market. The Housing and Construction Authority handles the implementation of the Housing Benefit Act, No. 75/2016, and takes decisions regarding entitlement to housing benefit.

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Mælaborð

Vefþjónustur

Mánaðarskýrsla HMS

Útgefið efni

Grunngögn til niðurhals

Vefsjár fasteigna

Gögn og mæliborð

Eignin mín

Lán til einstaklinga

Starfsleyfi og löggildingar

Húsnæðisbætur og leigumál

Rafmagnsöryggi

Umsóknir og eyðublöð

Ísland.is

Housing benefit & loans

Loan site

Öryggi mannvirkja

Um HMS

Upplýsingar

Fréttir og tilkynningar

Mælanleg gögn

Contact us

Hafðu samband

Allt að 29 prósent fullorðinna íbúa á Íslandi gætu verið á leigumarkaði í stað 16 prósenta líkt og kemur fram í opinberum könnunum

Misræmi á milli búsetumælinga og upplýsingum úr fasteignaskrá má rekja til vantalningar á erlendum íbúum

Almenn skráningarskylda leigusamninga myndi bæta upplýsingagjöf til muna

Allt að 29 prósent fullorðinna íbúa á Íslandi gætu verið á leigumarkaði, í stað 16 prósenta líkt og kemur fram í opinberum könnunum um stöðu á húsnæðismarkaði. Þetta kemur fram þegar niðurstöður úr könnunum eru bornar saman við upplýsingar um eigendur fasteigna í fasteignaskrá. Frekari umfjöllun um vantalningu leigjenda má nálgast í mánaðarskýrslu HMS.

Áform ríkisstjórnarinnar um skráningarskyldu allra leigusamninga myndi leiðrétta vantalningu leigjenda. Þessa stundina eru einungis leigusalar sem hafa atvinnu af útleigu íbúðarhúsnæðis skyldaðir til að skrá leigusamninga sína og er því fjöldi einstaklingsleigusala undanþeginn skráningarskyldu.

Um 37 þús­und full­orðn­ir gætu ver­ið vantald­ir á leigu­mark­aði

HMS telur að misræmið á milli kannana um búsetu einstaklinga og eigendaskráningar úr fasteignaskrá megi rekja til vantalningar á erlendum íbúum í könnununum. Erlendir íbúar eru ólíklegri en Íslendingar til að eiga fasteign hér á landi en samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá eiga 14 prósent fullorðinna erlendra íbúa fasteign á meðan 73 prósent fullorðinna íbúa sem eru ekki erlendir eiga fasteign.

Samkvæmt könnunum HMS á búsetuformi voru um 16 prósent fullorðinna á leigumarkaði árið 2024 og hafði þeim fjölgað úr 13 prósentum frá árinu 2020. Kannanir HMS bentu til þess að hlutdeild fullorðinna á leigumarkaði hafi verið 13-17 prósent á tímabilinu 2017-2024.

Ef gert er ráð fyrir að kannanir um búsetu hafi ekki náð til erlendra íbúa nema að óverulegu leyti og að 14 prósent þeirra eigi fasteign á meðan aðrir hafi verið á leigumarkaði má ætla að kannanirnar hafi vanmetið stærð leigumarkaðarins um tæpan helming. Þá væri um 29 prósent fullorðinna á leigumarkaði hérlendis í stað 16 prósenta líkt og mælingar úr könnunum HMS segja til um.

Áætlað er að kannanir hafi vanmetið stærð leigumarkaðarins um 13 prósentustig sem jafngildir rúmlega 37 þúsund fullorðnum einstaklingum. Áætlað vanmat á stærð leigumarkaðarins frá árinu 2017 má sjá á mynd hér að ofan. Líkt og myndin sýnir hefur vanmatið aukist eftir því sem erlendum íbúum hefur fjölgað.

Átak til að kort­leggja stöðu er­lendra á hús­næð­is­mark­aði

Ekki liggja fyrir upplýsingar um heimilisaðstæður einstaklinga sem eru vantaldir á leigumarkaði, en að meðaltali eru um tveir fullorðnir einstaklingar á hverju heimili hérlendis. Þörf er á frekari greiningu á stöðu erlendra íbúa á húsnæðismarkaði og búsetu í atvinnuhúsnæði til að meta heildarumfang vantalinna leiguíbúða.

HMS hefur hafið átak í upplýsingasöfnun um stöðu erlendra íbúa á húsnæðismarkaði í samræmi við nýtt hlutverk sitt að halda leiguskrá. Liður í því átaki er að stuðla að aukinni gagnasöfnun meðal stækkandi hóps erlendra einstaklinga á Íslandi fyrir búsetukannanir, en erlendir einstaklingar eru líklegri til að vera á leigumarkaði en aðrir.

Almenn skráningarskylda mun draga úr vantalningu leigjenda

Staða íbúðauppbyggingar og framtíðarhorfur
Jón Örn Gunnarsson, sérfræðingur í teymi húsnæðisáætlana

Staða og horfur á fasteignamarkaði
Jónas Atli Gunnarsson, hagfræðingur og teymisstjóri fasteignamats og markaðsupplýsinga

Andvirði umsókna um hlutdeildarlán nam um 1.167 milljónum króna, en 350 milljónir króna eru til úthlutunar.

72 umsóknir að andvirði 973 milljónum króna voru með samþykktu kauptilboði.

Mikill meirihluti umsókna er vegna íbúða á höfuðborgarsvæðinu og flestar til kaupa á íbúðum í Hafnarfirði.

Alls bárust HMS 85 umsóknir um hlutdeildarlán í mars að andvirði um 1.167 milljóna króna, en 350 milljónir króna eru til úthlutunar fyrir tímabilið. HMS vinnur að yfirferð umsókna og stefnt er á að klára afgreiðslu umsókna fyrir lok mars. Í ljósi umfangs umsókna er útlit fyrir að draga þurfi úr samþykktum umsóknum í samræmi við forgangsreglur þar sem líkur eru á að samþykktar umsóknir verði umfram fjárhæð sem er til úthlutunar að þessu sinni.

Meirihluti umsókna til kaupa á íbúðum á höfuðborgarsvæðinu

Flestar umsóknir voru vegna kaupa á íbúðum á höfuðborgarsvæðinu þar sem fjárhæð hlutdeildarlána var um 946 milljónir króna til 66 íbúða. Þær íbúðir sem sótt var um eru staðsettar í Hafnarfirði, Mosfellsbæ og í Reykjavík. Á vaxtarsvæðum er helst sótt um vegna íbúða á Suðurnesjum, flestar í Reykjanesbæ og Suðurnesjabæ. Á landsbyggðinni er meðal annars sótt um vegna íbúða á Hellu og Grenivík.

Umsóknir með samþykkt kauptilboð í forgangi

Hlutdeildarlán eru veitt til kaupa á nýjum íbúðum og standa þau til boða fyrir fyrstu kaupendur og þau sem ekki hafa átt íbúð síðastliðin fimm ár og eru undir tilteknum tekjumörkum. Í forgangi eru umsóknir þar sem staðfest kauptilboð liggur fyrir, auk þess sem miða skal við að á hverju ári verði að minnsta kosti 20% veittra hlutdeildarlána veitt til kaupa á íbúðum utan höfuðborgarsvæðisins.

Af þeim umsóknum sem bárust um hlutdeildarlán í mars voru 72 þeirra með samþykkt kauptilboð og 13 umsóknir án kauptilboðs. Heildarfjárhæð umsókna með samþykkt kauptilboð var um 973 milljónir króna.

Opnað verður aftur fyrir nýtt umsóknartímabil hlutdeildarlána þriðjudaginn 3. apríl næstkomandi og mun umsóknartímabilið standa til klukkan 12:00 þann 11. apríl næstkomandi. Til úthlutunar fyrir tímabilið verða 350 milljónir króna.

85 umsóknir um hlutdeildarlán í mars 2025

Sértækur húsnæðisstuðningur vegna náttúruhamfara í Grindavík mun falla niður frá og með 31. mars næstkomandi og umsóknum um stuðninginn verður lokað frá þeim degi. Síðasta greiðsla fer fram 1. apríl næstkomandi vegna marsmánaðar.

Til eru önnur úrræði fyrir leigjendur sem þurfa fjárhagslega aðstoð og eru leigjendur hvattir til að kanna rétt sinn og sækja um viðeigandi stuðning sem fyrst til að tryggja samfellu í greiðslum.

Leigjendur sem þurfa áframhaldandi stuðning við leigugreiðslur geta sótt um húsnæðisbætur hjá HMS. Húsnæðisbætur eru mánaðarlegar greiðslur sem eru ætlaðar til að aðstoða tekju- og eignaminni leigjendur við leigugreiðslur. Mikilvægt er að sækja um sem fyrst til að tryggja samfellu í greiðslum.

Umsókn um húsnæðisbætur og nánari upplýsingar

Hægt er að hafa samband við HMS varðandi frekari leiðbeiningar á netfangið hms@hms.is eða í síma 440 6400

Sérstakur húsnæðisstuðningur sveitarfélaga

Sveitarfélög veita viðbótarstuðning fyrir þá sem þurfa frekari fjárhagslega aðstoð við leigugreiðslur umfram hefðbundnar húsnæðisbætur.

Til að kanna hvort þú eigir rétt á þessum stuðningi þarftu að hafa samband við sveitarfélagið þar sem þú er með lögheimili

Sveitarfélög veita frekari upplýsingar og taka flest við umsóknum í gegnum vefsíður sínar

Nýtt stuðningsúrræði fyrir tekju- og eignaminni heimili

Unnið er að nýju úrræði fyrir tekju- og eignaminni heimili sem áður þáðu sértækan húsnæðisstuðning vegna náttúruhamfara í Grindavík. Gert er ráð fyrir að nánari útfærsla verði kynnt í lok mánaðarins og að þessi stuðningur verði í boði til áramóta.

Frekari upplýsingar varðandi þennan stuðning veitir þjónustuteymi Grindavíkur

Hægt er að panta tíma hjá ráðgjafa eða senda tölvupóst á radgjof@grn.is eða í síma 545-0200

Sértækur húsnæðisstuðningur í Grindavík fellur niður

Reykskynjarar eru á 96% heimila landsins

Brunavarnir heimila á leigumarkaði eru lakari en almennt gerist

45% íbúða á leigumarkaði eru ekki með eldvarnarteppi

Í upphafi árs framkvæmdi HMS árlega skoðanakönnun um brunavarnir heimilanna. Í niðurstöðum könnunarinnar kemur fram að reykskynjarar eru á 96 prósent heimila landsins, helmingur þeirra landsmanna sem eru með slökkvitæki á heimilum sínum yfirfara tækin ekki og 45 prósent íbúða á leigumarkaði eru ekki með eldvarnarteppi. Niðurstöður könnunarinnar sýna að ástand brunavarna á heimilum er almennt gott. Einn eða fleiri reykskynjarar eru á 96 prósent heimila, 80 prósent heimila eru með slökkvitæki og 66 prósent með eldvarnarteppi. Niðurstöðurnar má sjá á mynd hér að neðan:

Brunavarnir í leiguhúsnæði eru lakari en almennt gerist

Mikinn mun má sjá á brunavörnum íbúða sem nýttar eru til útleigu og þeirra íbúða sem nýttar eru til eigin búsetu og virðist brunavörnum í leiguhúsnæði  vera ábótavant.
Alls eru 7,9 prósent íbúða sem nýttar eru til útleigu án reykskynjara, samanborið við 3,5 prósent íbúða sem nýttar eru til eigin búsetu. Einnig eru 45 prósent íbúða á leigumarkaði sem ekki eru með eldvarnarteppi á móti 30 prósent þeirra íbúða sem nýttar eru til eigin búsetu.

Samkvæmt húsaleigulögum ber leigusala að sjá til þess að leiguhúsnæði fullnægi kröfum um brunavarnir og honum ber að upplýsa leigjanda um brunavarnir húsnæðisins sem er til útleigu. Mikilvægt er að leigjendur kynni sér brunavarnir húsnæðisins sem þeir eru að leigja og gangi úr skugga um að það sé reykskynjari til staðar, auk slökkvitækis og að það séu tvær flóttaleiðir út úr húsnæðinu.

Eru brunavarnir heimilisins yfirfarnar og í lagi?

Nauðsynlegt er að yfirfara brunavarnir heimilisins með reglulegu millibili til að vera fullviss um að þær virki sem skyldi. Niðurstöður könnunarinnar sýna að 71 prósent svarenda yfirfara reykskynjara á sínu heimili einu sinni eða oftar á ári og einungis 50 prósent þeirra landsmanna sem eru með slökkvitæki á sínum heimilum yfirfara þau samkvæmt leiðbeiningum. Mikilvægt er að brunavarnir heimilisins séu í lagi ef eldur kemur upp  og að allir þekki flóttaleiðir út af heimilum.

HMS sinnir öflugu fræðslu og forvarnarstarfi á sviði brunavarna og á vefnum Vertu eldklár má nálgast forvarnar- og fræðsluefni varðandi brunavarnir heimilisins.

Eru brunavarnir heimila landsins í lagi?

Mánaðarskýrsla HMS fyrir mars 2025 er komin út, en hana má nálgast með því að smella á hnappinn hér fyrir neðan. Í skýrslunni kemur meðal annars fram að fasteignamarkaðurinn var virkur miðað við árstíma í janúar. Á leigumarkaði gætu allt að 37 þúsund einstaklingar verið vantaldir á leigumarkaði, þar sem opinberar kannanir um búsetu fólks hafa ekki náð vel til erlendra leigjenda.

Gogn_manadarskyrsla_mars25.xlsx

Myndir að baki mánaðarskýrslunni má nálgast  hér

Meira líf á fasteignamarkaði í janúar miðað við síðustu ár

Fasteignamarkaðurinn var virkur miðað við árstíma í janúar, þar sem rúmlega 700 kaupsamningum var þinglýst á landinu öllu. Janúarmánuður er að jafnaði rólegri á fasteignamarkaði heldur en aðrir mánuðir, en virkni á fasteignamarkaði var töluvert meiri en á sama tíma árs 2023 og 2024.

Íbúðum sem teknar hafa verið af söluskrá hefur fjölgað hratt í febrúar, sem bendir til þess að umsvif á fasteignamarkaði hafi aukist enn frekar á síðustu vikum. Um helmingi fleiri íbúðir voru teknar af söluskrá í janúar og febrúar á þessu ári samanborið við sömu mánuði árin 2022 og 2023.

Á leigumarkaði hafa víðtækar undanþágur frá skráningarskyldu leigusamninga leitt til ófullnægjandi upplýsingagjafar um markaðinn. Allt að 37 þúsund fullorðnir einstaklingar gætu verið vantaldir á leigumarkaði, þar sem opinberar kannanir um búsetu fólks hafa ekki náð vel til erlendra leigjenda.

HMS hefur hafið átak í tölfræðisöfnun til þess að afla betri upplýsinga um húsnæðisaðstæður erlendra íbúa á Íslandi í samræmi við nýtt hlutverk sitt um að halda leiguskrá. Erlendir íbúar eru mun líklegri til að vera á leigumarkaði en ekki, en einungis 14 prósent þeirra eru skráðir fasteignaeigendur.

Vísbendingar um aukna ásókn í óverðtryggð lán samhliða lægri vöxtum á slíkum lánum

Á lánamarkaði eru vísbendingar um aukna ásókn í óverðtryggð lán samhliða lægri vöxtum á slíkum lánum. Uppgreiðslur heimila á slíkum lánum að frádreginni nýrri lántöku námu 6,1 milljarði króna og hafa þær ekki verið minni frá miðju ári 2023.

Fólksfjölgun í fyrra var í samræmi við húsnæðisáætlanir

Á byggingarmarkaði hafa margar nýjar íbúðir komið á fasteignamarkað á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Í janúar og febrúar komu samtals 585 íbúðir á markað en á sama tíma í fyrra komu 425 nýbyggðar íbúðir á húsnæðismarkaðinn.

Áætluð íbúafjölgun í húsnæðisáætlunum sveitarfélaga á síðasta ári reyndist vera nálægt rauntölum, en fjölgunin var ofmetin um 2,6 prósent. Sveitarfélögin miðuðu við áætlaða íbúafjölgun til að meta íbúðaþörf sína, sem nam tæplega 4.200 íbúðum í fyrra, en aðeins 3.665 íbúðir voru fullbyggðar og settar á fasteignamarkað það ár.

Mánaðarskýrsla HMS fyrir mars er komin út.

Markaðsleiga hækkaði aftur á milli mánaða eftir tveggja mánaða lækkun

Á síðustu tólf mánuðum hefur vísitala leiguverðs hækkað um 11,4 prósent, á meðan verðbólga mældist um 4,2 prósent á sama tímabili

Raunverðshækkanir leiguverðs á ársgrundvelli hafa verið í kringum 6 prósent frá því í október í fyrra

Vísitala leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu mældist 119,8 stig og hækkaði um 1 prósent á milli mánaða í febrúar eftir að hafa lækkað tvo mánuði í röð, í desember og janúar. Gildi vísitölunnar í febrúar er nú svipað og var í nóvember síðastliðnum.

Á milli febrúarmánaða 2024 og 2025 hefur vísitalan hækkað um 11,4 prósent á sama tíma og verðbólga mældist 4,2 prósent og vísitala íbúðaverðs hækkaði um 8,4 prósent. Á meðfylgjandi mynd má sjá mánaðarlega breytingu á vísitölu leiguverðs ásamt gildum hennar síðustu 12 mánuði.

Vísitala leiguverðs byggir á vegnu meðaltali leiguverðs á fermetra hjá hefðbundnum íbúðum í eigu einstaklinga og hagnaðardrifinna leigufélaga. Niðurstöður eru vegnar saman með veltu íbúða með sama herbergjafjölda á síðustu 12 mánuðum. Stuðst er við nýskráða leigusamninga síðastliðinna tveggja mánaða við útreikning vísitölunnar, svo febrúargildi hennar tekur mið af leigusamningum í janúar og febrúar.

Hægt er að nálgast upplýsingar um leigusamninga í leiguverðsjá HMS, en hana má nálgast með því að smella á þennan hlekk.

Á ársgrundvelli heldur leiguverð áfram að hækka umfram verðlag í landinu öllu, en 12 mánaða raunverðshækkun vísitölu leiguverðs nam 6,9 prósent í febrúar og hafa raunverðshækkanir leiguverðs á ársgrundvelli verið í kringum 6 prósent frá því í október í fyrra.

Vísitala leiguverðs hefur lækkað á síðustu þremur mánuðum

Hægt hefur á hækkun leiguverðs frá því í ágúst á síðasta ári, en þá lækkaði leiguverð í fyrsta skipti í langan tíma. En leiguverð lækkaði einnig milli mánaða í september, desember og janúar síðastliðnum.

Vísitala leiguverðs hefur lækkað um 0,2 prósent á síðustu þremur mánuðum að nafnvirði. Sex mánaða nafnverðshækkun hennar er hófleg eða sem samsvarar 2,3 prósentustigum sem er einungis 1,1 prósent umfram verðlag á tímabilinu.

Vísitalan hækkaði sömuleiðis minna en á sama tíma í fyrra, en hún hækkaði um 1,5 prósent á milli janúar og febrúar 2024.  Því hægist á hækkunartakti vísitölunnar á ársgrundvelli, en tólf mánaða hækkun hennar fer úr 12 prósentum í janúar í 11,4 prósent í febrúar.


Mæla­­­borð fyr­­­ir vísi­­­töl­­­ur HMS

Mælaborð fyrir vísitölur HMS um íbúða- og leiguverð er aðgengilegt á vef HMS. Þar er hægt að nálgast þróun vísitölu leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu, auk þess er hægt að nálgast eldri og sameinaðar vísitölur leiguverðs. Mælaborðið má finna á https://hms.is/gogn-og-maelabord/visitolur

Vísitala leiguverðs hækkaði um 1 prósent í febrúar 2025

Shortcuts

Events

An equity loan is a new solution for low-income persons and individuals with limited assets.

This type of loan is intended to aid first time buyers who are below a certain income possibility curve in order to enable them to bridge the equity gap when buying real estate property.

Equity loan

Housing benefit takes the form of monthly payments intended to assist those who rent residential premises, whether this is within the socially-assisted housing system, in student residences or on the open rental market.

Housing Benefit

Housing and Construction Authority

Húsnæðisgrunnur húsnæðis- og mannvirkjastofnunar