Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Stærsti hluti leigumarkaðarins samanstendur áfram af leigjendum sem leigja af einstaklingi

Fleiri svarendur segjast fá húsnæðisbætur en í fyrra eftir að skerðingarmörk vegna eigna voru hækkuð

Um 47 prósent leigjenda býr við íþyngjandi húsnæðiskostnað en hlutfallið lækkaði lítillega milli ára

Öryrkjar, stúdentar og fólk í hlutastarfi eru þeir þjóðfélagshópar sem líklegastir eru til að vera á leigumarkaði. Lengri vera á leigumarkaði auk hærra hlutfalls sem segist leigja af nauðsyn gefur til kynna að hópur þeirra sem sitja fastir á leigumarkaði hafi stækkað. Þetta er á meðal þess sem kemur fram í árlegri leigumarkaðskönnun sem HMS lætur framkvæma.

Fjallað er um helstu niðurstöður könnunarinnar í ár í skýrslu sem nálgast má með því að smella á hnappinn hér að neðan.

Leigumarkaðskönnunin mælir fjárhag, viðhorf, bakgrunn og önnur atriði er varða stöðu leigjenda um allt land. Prósent sá um framkvæmd könnunarinnar fyrir HMS var gögnum safnað á tímabilinu 26. júní 2025 til 28. júlí 2025. Heildarfjöldi svarenda var 656 og svarhlutfallið í könnuninni var 49%.

Fleiri fá húsnæðisbætur í könnuninni í ár

Grunnfjárhæðir húsnæðisbóta hækkuðu um fjórðung þann 1. júní 2024, auk þess sem bæturnar taka nú til fleiri heimilismanna og skerðingamörk vegna eigna eru hærri.

Áhrif þessa koma einnig fram í niðurstöðum leigumarkaðskönnunarinnar í ár en helmingur svarenda sagðist fá húsnæðisbætur frá HMS í ár samanborið við 43% svarenda í fyrra. Hlutfallslega fleiri fá húsnæðisbætur á höfuðborgarsvæðinu eða 53% á móti 43% á landsbyggðinni. Talsverður munur er á hlutföllum kynjanna í þessu tilliti því um 59% kvenna sagðist fá húsnæðisbætur á meðan einungis um 39% karla sagðist þiggja bætur.

Lagabreytingin hefur haft mest áhrif meðal leigjenda sem eru með mánaðarlegar ráðstöfunartekjur á bilinu 800 til 999 þúsund krónur, en hlutdeild innan þess hóps sem fær greiddar húsnæðisbætur tæplega tvöfaldaðist milli ára, úr 18% í 34%.

Fleiri stúdentar búa við íþyngjandi húsnæðiskostnað í ár

Tæplega helmingur leigjenda býr við íþyngjandi húsnæðiskostnað, eða 47%. Húsnæðiskostnaður telst íþyngjandi þegar hann a.m.k. 40% af ráðstöfunartekjum heimilis. Hlutfallið lækkar lítillega milli ára en það stóð í 50% í fyrra.

Sé skoðað eftir tegund leigusala er hlutfallið lægst meðal þeirra sem leigja af ættingjum og vinum, eða 24%, en hæst hjá þeim sem leigja af búseturéttarfélagi, eða 58%. Á það við um hvorutveggja árið í ár og í fyrra.

Athygli vekur að hlutfallslega fleiri stúdentar sem leigja námsmannaíbúðir á stúdentagörðum búa við íþyngjandi húsnæðiskostnað í ár samanborið við í fyrra, en hlutfallið hækkaði úr 41% í 56% milli ára.

Opinn fundur um húsnæðisaðstæður aðfluttra

Líkt og fram kom í frétt HMS frá því í vor taldi stofnunin að um 37 þúsund fullorðnir gætu verið vantaldir á leigumarkaði vegna misræmis milli kannana um búsetu einstaklinga og eigendaskráningar úr fasteignaskrá. Grunur lá um að kannanirnar næðu ekki til erlendra íbúa nema að óverulegu leyti.

Sem liður í að bæta upplýsingasöfnun um stöðu erlendra íbúa á húsnæðismarkaði lét HMS framkvæma netkönnun meðal félagsmanna Eflingar, VR og Einingar-Iðju með ýmist erlent upprunaland eða ríkisfang. Fjallað verður um niðurstöður könnunarinnar og stöðu aðfluttra á húsnæðismarkaði á opnum fundi í húsakynnum HMS að Borgartúni 21, mánudaginn 29. september.

Tæpur helmingur leigjenda með íþyngjandi húsnæðiskostnað

Hátt vaxtastig og fjármögnunarkostnaður gerir rekstur óhagnaðardrifinna leigufélaga erfiðan

Byggingarhæfar lóðir vantar til þess að tryggja áframhaldandi uppbyggingu íbúða fyrir tekju- og eignaminni heimili

Samstarfavettvangurinn hyggst leggja fram tillögur að breytingum á fjármögnun íbúða innan almenna íbúðakerfisins

Í síðustu viku hittust fulltrúar óhagnaðardrifinna húsnæðisfélaga ásamt HMS á samráðsvettvangi sem myndaður var til að efla uppbyggingu íbúða með viðráðanlegum húsnæðiskostnaði. Vettvangurinn var stofnaður í kjölfar rammasamnings ríkis og sveitarfélaga og hefur reynst vel sem formlegur vettvangur samráðs milli félaganna og stjórnvalda.

Samstarfsvettvangur óhagnaðardrifinna húsnæðisfélaga - frá vinstri: Jónas Páll Jakobsson framkvæmdastjóri Brynju leigufélags, Einar Georgsson framkvæmdastjóri Brákar íbúðafélags, Björn Traustason framkvæmdastjóri Bjargs íbúðafélags, Magnús Orri Einarsson tæknistjóri Félagsstofnunar stúdenta, Böðvar Jónsson framkvæmdarstjóri Byggingarfélags námsmanna, Sigrún Árnadóttir framkvæmdastjóri Félagsbústaða, Þórarinn Snorri Sigurgeirsson skrifstofustjóri Landssamtakanna Þroskahjálpar, Elmar Erlendsson  framkvæmdastjóri húsnæðissviðs HMS og Iða Marsibil Jónsdóttir framkvæmdastjóri leigufélagsins Bríetar.

Á fundinum var fjallað um stöðu verkefna sem félögin vinna að og helstu hindranir í vegi áframhaldandi uppbyggingar. Þar var m.a. bent á að hátt vaxtastig og óhagstæð fjármögnunarskilyrði geri ný verkefni áfram erfið og nýjar íbúðir séu víða ekki sjálfbærar án niðurgreiðslu félaganna. Það verði til þess að íhuga þurfi vandlega hvort raunverulega sé hægt að fara af stað með næstu uppbyggingarverkefni. Slípa þurfi til stuðningskerfi hins opinbera ma. með meiri sveigjanleika í veitingu stofnframlaga svo hægt sé að nýta það fjármagn með markvissari hætti. Hækka þyrfti stofnframlög og viðbótarframlög til íbúða sem sérstaklega eru ætlaðar fötluðu fólki og leita leiða til þess að bjóða langtímalán með lægri vöxtum heldur en bjóðast félögunum nú.

Skortur sé á byggingarhæfum lóðum þrátt fyrir fögur fyrirheit og jákvæðar undirtektir sveitarfélaga þá hafi lítið raungerst að undanförnu. Mikil eftirspurn er eftir íbúðum hjá öllum félögunum og hafa biðlistar aukist verulega undanfarin ár sem getur jafnvel tekið fleiri áratugi að vinna upp mv. núverandi framgang.

Ferlar hjá sveitarfélögum og byggingarfulltrúum geta verið tímafrekir og afgreiðsla erinda dregist um of. Tafir við gerð lóðaleigusamninga og í afgreiðslu byggingarleyfisumsókna ásamt íþyngjandi regluverki, með kröfuharðri byggingareglugerð, eykur á kostnað uppbyggingarverkefna sem veldur hærra leiguverði en annars væri hægt að bjóða. Þrátt fyrir yfirlýst markmið um einföldun regluverks hefur lítið sést til slíkra umbóta í framkvæmd. Þá hefur slökkviliðið í auknum mæli sett fram kröfur um brunavarnir sem í einhverjum tilfellum eru taldar ganga lengra en kveðið er á um í byggingareglugerð.

Að samstarfsvettvangnum koma ásamt HMS; Leigufélagið Bríet, Brák íbúðafélag, Bjarg íbúðafélag, Byggingafélag námsmanna, Félagsstofnun stúdenta, Félagsbústaðir, Búseti, Landssamtökin Þroskahjálp og Brynja leigufélag.

Hópurinn mun á næstunni leggja fram tillögur um breytingar á fjármögnun og regluverki sem snýr að almennum íbúðum, til að tryggja að leiguverð standi undir markmiðum almennra íbúða um að það fari ekki umfram fjórðung tekna tekjulægri leigjenda.

Erfitt að fjölga íbúðum fyrir tekjulægri heimili í núverandi fjármögnunarumhverfi

Miðvikudaginn 24. september fluttu starfsmenn sviðs mannvirkja og sjálfbærni erindi á starfsdegi kennara í Tækniskólanum. Umfjöllunarefni voru Rb-blöðin, gæðastjórnunarkerfi, lífsferilsgreiningar (LCA), Askur – mannvirkjarannsóknasjóður, fyrirhugaðar breytingar á byggingarreglugerð og 10. kafli byggingarreglugerðar.

 Samtal við hagaðila, samvinna og fræðsla skiptir miklu máli enda er mannvirkjagerð á Íslandi í stöðugri þróun. Þá þróun má meðal annars sjá í breytingum á regluverki, aukinni áherslu á sjálfbærni og því að draga á úr kolefnisspori mannvirkja. Með erindunum var lögð áhersla á að kynna nýjustu þróun og reglur, vekja umræðu og styrkja tengsl milli kennara og fagfólks.

Starfsdagurinn var vel heppnaður og gaf kennurum dýrmæt tækifæri til að efla þekkingu sína og miðla áfram til nemenda. Með þessu móti er stuðlað að því að næstu kynslóðir fagmanna verði betur undirbúnar til að takast á við áskoranir framtíðarinnar varðandi mannvirkjagerð og sjálfbærni.

Starfsdagur kennara í Tækniskólanum – svið mannvirkja og sjálfbærni með erindi

HMS boðar til opins fundar um stöðu aðfluttra á húsnæðismarkaði mánudaginn 29. september kl. 10:00 í húsakynnum HMS að Borgartúni 21. Hægt er að skrá sig á viðburðinn með því að smella á hnappinn hér að neðan, en einnig verður hægt að fylgjast með fundinum í streymi.

Á fundinum verða kynntar niðurstöður könnunar sem HMS hefur látið framkvæma á meðal félagsmanna Eflingar, VR og Einingar-Iðju um húsnæðisaðstæður þeirra sem eru annað hvort með erlent upprunaland eða ríkisfang.

Í frétt HMS frá því í vor má lesa að stofnunin telur að um 37 þúsund fullorðnir gætu verið vantaldir á leigumarkaði vegna misræmis milli kannana um búsetu einstaklinga og eigendaskráningar úr fasteignaskrá. Samkvæmt búsetukönnunum HMS voru um 15 prósent fullorðinna á leigumarkaði árið 2024 en kannanirnar hafa ekki náð til erlendra íbúa nema að óverulegu leyti.

Staða erlendra á húsnæðismarkaði 
Kristín Amalía Líndal, hagfræðingur hjá HMS

Reynsla Eflingar af stöðu erlendra félagsmanna
Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður Eflingar

Samspil húsnæðismála og vinnumarkaðar 
Halla Gunnarsdóttir, formaður VR

Aðgerðir stjórnvalda í húsnæðismálum
Ragnar Þór Ingólfsson, formaður aðgerðahóps um bráðaaðgerðir í húsnæðismálum

Fundarstjóri verður Jónas Atli Gunnarsson, hagfræðingur hjá HMS.

 HMS hefur hafið útgáfu af svonefndum Rb-blöðum, sem eru tækni- og leiðbeiningablöð um mannvirkjagerð. Viðfangsefni Rb-blaða hafa verið fjölbreytt í gegnum tíðina en í tilefni endurútgáfu blaðanna birtir HMS eldri Rb-blöð mánaðarlega.

Rb-blað mánaðarins fjallar í þetta skiptið um vindálag á byggingar. 

Rb-blað mánaðarins var gefið út í júní 1983 og fjallar um vindálag á byggingar. Líkur á lægðum (fárviðri) aukast nokkuð að hausti og yfir vetrarmánuðina. Í mörgum tilvikum má forðast byggingarskemmdir af völdum vinds ef rétt er á málum haldið við hönnun og byggingu.

Önnur útgefin Rb-blöð má nálgast með því að  smella á þennan hlekk

Lögun mannvirkja hefur verulega mikil áhrif á vindáraun

Sú vindárun, sem bygging verður fyrir, er í fyrsta lagi háð vindhraða, en einnig lögun byggingar og umhverfisaðstæðum. Vindálagið er ekki jafndreift á alla bygginguna, og raunar ekki jafndreift yfir einstaka byggingarhluta. Þar af leiðandi er t.d. mikilvægt að prófa líkön af húsum og skoða þætti eins og áhrif vindhraða, vindhviða, vindbreytinga og vindþrýsting. Með litlum breytingum á hönnun má oft t.d. minnka vindálag og/eða dreifa því betur.

Rb-blað mánaðarins: Vindálag á byggingar

Rb-blað mánaðarins: Vindálag á byggingar

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Lögun mannvirkja hefur verulega mikil áhrif á vindáraun

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Tæpur helmingur leigjenda með íþyngjandi húsnæðiskostnað

Erfitt að fjölga íbúðum fyrir tekjulægri heimili í núverandi fjármögnunarumhverfi

Starfsdagur kennara í Tækniskólanum – svið mannvirkja og sjálfbærni með erindi

Opinn fundur um húsnæðisaðstæður aðfluttra

Fleiri fréttir

Tæpur helmingur leigjenda með íþyngjandi húsnæðiskostnað

Erfitt að fjölga íbúðum fyrir tekjulægri heimili í núverandi fjármögnunarumhverfi

Starfsdagur kennara í Tækniskólanum – svið mannvirkja og sjálfbærni með erindi

Opinn fundur um húsnæðisaðstæður aðfluttra

Rb-blað mánaðarins: Vindálag á byggingar

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Lög­un mann­virkja hef­ur veru­lega mik­il áhrif á vind­áraun

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Tæpur helmingur leigjenda með íþyngjandi húsnæðiskostnað

Erfitt að fjölga íbúðum fyrir tekjulægri heimili í núverandi fjármögnunarumhverfi

Starfsdagur kennara í Tækniskólanum – svið mannvirkja og sjálfbærni með erindi

Opinn fundur um húsnæðisaðstæður aðfluttra

Fleiri fréttir

Tæpur helmingur leigjenda með íþyngjandi húsnæðiskostnað

Erfitt að fjölga íbúðum fyrir tekjulægri heimili í núverandi fjármögnunarumhverfi

Starfsdagur kennara í Tækniskólanum – svið mannvirkja og sjálfbærni með erindi

Opinn fundur um húsnæðisaðstæður aðfluttra

Lögun mannvirkja hefur verulega mikil áhrif á vindáraun