Fjöldi kaupsamninga að dragast örlítið saman

Eftir að hafa verið í methæðum um talsvert skeið er fjöldi útgefinna kaupsamninga á mánuði að síga niður fyrir metfjöldann 2007 á höfuðborgarsvæðinu. Í nágrenni höfuðborgarsvæðisins er fjöldinn enn í methæðum en annars staðar á landsbyggðinni er hann á pari við 2007. Þrátt fyrir það mælist hann í heild á landinu öllu, það sem af er ári, um 12% meiri en á sama tímabili árið 2007. Miðað við sama tímabil árið 2020 er fjöldinn um 51% meiri á fyrstu 6 mánuðum ársins.

Sölutími styttist enn og hlutfallslega fleiri íbúðir seljast á yfirverði

Á meðan sala er mikil heldur framboð íbúða sem auglýstar eru til sölu að dragast saman. Á höfuðborgarsvæðinu nemur samdrátturinn um 60% á einu ári.  

Meðalsölutími íbúða á höfuðborgarsvæði heldur áfram að styttast og í júnímánuði mældist hann 37 dagar en í júní 2020 var hann 51 dagur. Á landsbyggð er meðalsölutíminn almennt lengri en í júní mældist hann 62 dagar. Á sama tíma í fyrra nam hann 89 dögum.

Í júní seldust um 50,8% af eldri íbúðum undir auglýstu verði á meðan 16,4% seldust á auglýstu verði og 32,7% seldust yfir auglýstu verði. Hlutföllin voru ekki með sama móti fyrir nýjar íbúðir þar sem 61,9% seldust á auglýstu verði, 14,3% fóru á yfirverði  og 23,8% undir ásettu verði.

Verð á sérbýli hækkar skarpt og vel umfram verð íbúða í fjölbýli

Töluverður munur er á verðbreytingum á sérbýli og fjölbýli, bæði á höfuðborgarsvæði og á landsbyggðinni. Á höfuðborgarsvæðinu hækkar sérbýli til að mynda um 24,8% í júní en íbúðir í fjölbýli hækka um 15,9%, miðað við 12 mánaða breytingu. Á landsbyggðinni hækkar fjölbýli talsvert minna en þó um 8,6% og sérbýli um 20,3%. Hækkunartaktur verðs sérbýlis á höfuðborgarsvæðinu hefur verið upp á við frá því í október 2019 en á landsbyggð hófst sama þróun í janúar 2020.

Leiguverð á höfuðborgarsvæðinu er farið að hækka á ný

12 mánaða breyting leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu tekur smá stökk í sumar miðað við þróun síðustu missera. Í júní mælist hún 1,5% samkvæmt vísitölu HMS. Er þetta annar mánuðurinn í röð sem leiguverð hækkar á ársgrundvelli miðað við 12 mánaða breytingu en í maí síðastliðnum mældist 0,5% árshækkun. Þrátt fyrir hækkun leiguverðs að nafnvirði, samkvæmt vísitölunni, hefur verðbólga verið meiri, eða um 4,3% að undanförnu og því er enn um raunverðslækkun leiguverðs að ræða á svæðinu.

Hlutfall þeirra sem telja hagstætt að leigja hefur aldrei mælst eins hátt og það mælist nú, samkvæmt nýrri könnun sem framkvæmd var í maí og júní. Hlutfallið hefur nánast tvöfaldast frá febrúar 2018, þ.e. úr 2,9% í 5,5%.

Merki um minnkandi framboð af hentugu leiguhúsnæði og samningum fækkar

Mikil aukning er á milli kannana á hlutfalli þeirra sem telja að lítið framboð sé af hentugu leiguhúsnæði fyrir þá og þeirra fjölskyldu, eða um 9 prósentustig. Að auki lækkar hlutfall þeirra sem telja það mikið. Að auki dregur verulega úr fjölda þinglýstra samninga á landinu öllu. Tólf mánaða breyting í júní á höfuðborgarsvæðinu nemur um -23% miðað við sama mánuð í fyrra, -40% í nágrenni höfuðborgarsvæðisins og -19% annars staðar á landsbyggðinni en það geta verið nokkrar sveiflur á milli mánaða. Fjöldi þinglýstra leigusamninga í júní er með lægsta móti. Það eru því vísbendingar um að útleiga á íbúðarhúsnæði sé eitthvað að minnka.

Húsnæðisöryggi eykst og fjárhagur heimilisins batnar

Hlutfall þeirra sem telja sig búa við húsnæðisöryggi eykst á milli ára og mælist nú 91,9% á móti 90,2% í fyrra. Hlutfallið jókst talsvert á milli áranna 2019 og 2020 eða um 6 prósentustig. Síðan í mars 2019 hefur hlutfall þeirra sem telja sig ekki búa við húsnæðisöryggi rúmlega helmingast. Mestu breytinguna má sjá á meðal leigjenda en árið 2019 sögðust 51% leigjenda búa við húsnæðisöryggi en í ár mælist hlutfallið 66%.

Húsnæðisöryggi er nátengt fjárhagsstöðu heimila. Um 21% svarenda segjast geta safnað talsverðu sparifé um hver mánaðamót og um 53% segjast geta safnað svolitlu. Um 20% sögðust ná endum saman með naumindum og um 8% ýmist söfnuðu skuldum eða þurftu að ganga á sparifé. Þetta er töluverð breyting til batnaðar á milli ára.

Nánari upplýsingar veitir Ólafur Sindri Helgason, Yfirhagfræðingur HMS: olafur.helgason@hms.is