Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Burður

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

HMS birtir spurningu mánaðarins á byggingarreglugerd.is. Með spurningu mánaðarins er leitast við að svara algengum spurningum sem sérfræðingum HMS á sviði starfsumhverfis mannvirkjagerðar berast í gegnum netfangið byggingarreglugerd@hms.is. 

 Spurning mánaðarins í nóvember fjallar um hvaða reglur gilda varðandi hljóðvist í íbúðarhúsnæði. 

Hvaða reglur gilda um hljóðvist í íbúðarhúsnæði?

Mánaðarskýrsla HMS fyrir nóvember 2025 er komin út, en hana má nálgast með því að smella á hnappinn hér fyrir neðan. Í skýrslunni kemur meðal annars fram að fasteignamarkaðurinn var líflegur í október þrátt fyrir óvissu á lánamarkaði. Á leigumarkaði tekur gildi almenn skráningarskylda leigusamninga um áramótin sem mun bæta yfirsýn á leigumarkaðnum.

Gogn_manadarskyrsla_nóvember25HMS.xlsx

Lögaðilar umsvifameiri á fasteignamarkaði í október

Fasteignamarkaðurinn var líflegur í október þrátt fyrir óvissu á lánamarkaði. Margar eignir voru teknar af söluskrá og yfir þúsund kaupsamningum var þinglýst vegna viðskipta í október. Fjölgun kaupsamninga milli mánaða virðist að mestu leyti drifin áfram af lögaðilum sem kaupendum. Kaupsamningar dagsettir í seinni hluta október gætu þó varðað viðskipti sem áttu sér stað áður en vaxtadómur Hæstaréttar féll.

Niðurstöður mánaðarlegrar könnunar HMS meðal fasteignasala gefa til kynna að virkni markaðarins sé lítil miðað við árstíma í nóvember og að verðþrýstingur fari minnkandi. Vísitala íbúðaverðs stendur í stað og tólf mánaða nafnverðshækkun hefur verið í takt við verðbólgu undanfarna mánuði. Vísbendingar eru um að fyrstu kaupendum hafi fækkað á síðustu vikum, en greina má áberandi fjölgun meðal fasteignasala sem miðluðu ekki fasteignum til fyrstu kaupenda í mánuðinum.

Hægist á hækkun greiðslubyrði lána og leiguverðs

Á leigumarkaði tekur gildi almenn skráningarskylda leigusamninga um áramótin sem mun bæta þekkingu og yfirsýn á leigumarkaðnum hér á landi. Hægt hefur á leiguverðshækkunum undanfarið ár samhliða minni hækkun á greiðslubyrði húsnæðislána, en sterk fylgni hefur verið á milli leiguverðs og greiðslubyrðar undanfarinn áratug.

Innleiðing CRR III hefur áhrif á íbúðalán og framkvæmdalán

Lánamarkaðurinn einkenndist af mikilli óvissu í seinni hluta október þegar Hæstiréttur kvað upp dóm í vaxtamálinu, en í kjölfarið gerðu flestar lánastofnanir hlé á afgreiðslu íbúðalána með breytilegum vöxtum. Bankarnir hafa nú kynnt breytt lánaframboð og uppfærðar vaxtatöflur sem eru til þess fallnar að rýra val og lánskjör lántakenda.

Innleiðing CRR III-reglugerðarinnar mun hafa áhrif á eiginfjárbindingu banka og þar af leiðandi útlánavexti á byggingar- og íbúðalánum. Með reglugerðinni gætu óhagnaðardrifin leigufélög fengið betri kjör en aðrir byggingaraðilar, auk þess sem vaxtakjör íbúðakaupenda með lítið eigið fé gætu versnað.

Vinnuaflseftirspurn mest í byggingariðnaði

Á byggingarmarkaði er útlit fyrir að uppbygging nái að halda í við fólksfjölgun til skamms tíma, en vinna þarf upp uppsafnaða íbúðaskuld undanfarinna ára. Mestur skortur er á starfsfólki í byggingariðnaði og lántaka í byggingargeiranum jókst á milli ára á meðan hún dróst saman í öðrum greinum.

Vísitala leiguverðs mældist 126,4 stig og hækkaði um 1,12 prósent milli mánaða

Hægt hefur á hækkun vísitölu leiguverðs síðustu mánuði og nam 12 mánaða hækkun hennar 6,67 prósentum í október

Markaðsleiga hækkaði um 2,26 prósent að raunvirði á ársgrundvelli í október, samanborið við 3,15 prósenta raunverðshækkun í september

Vísitala leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu mældist 126,4 stig og hækkaði um 1,12 prósent á milli mánaða í október. Á síðastliðnum 12 mánuðum hefur vísitalan hækkað um 6,67 prósent á sama tíma og verðbólga mældist 4,3 prósent og vísitala íbúðaverðs hækkaði um 3,9 prósent. Leiguverð hefur því hækkað um 2,26 prósent að raunvirði undanfarið ár og árstakturinn minnkar á milli mánaða.

Á meðfylgjandi mynd má sjá mánaðarlega breytingu á vísitölu leiguverðs ásamt gildum hennar síðustu 12 mánuði.

Vísitala leiguverðs byggir á vegnu meðaltali leiguverðs á fermetra hjá hefðbundnum íbúðum í eigu einstaklinga og hagnaðardrifinna leigufélaga. Niðurstöður eru vegnar saman með veltu íbúða með sama herbergjafjölda á síðustu 12 mánuðum. Stuðst er við leigusamninga síðastliðinna tveggja mánaða við útreikning vísitölunnar, svo októbergildi hennar tekur mið af leigusamningum í september og október.

Nánar má lesa um útreikning vísitölunnar hér.

Leiguverðsjá sýnir einnig hækkun á milli mánaða í október

Hægt er að nálgast upplýsingar um leigusamninga í leiguverðsjá HMS, þar sem leigusalar og leigjendur geta nálgast upplýsingar um markaðsverð íbúða og fjölda leigusamninga í hverjum mánuði.

Fermetraverð markaðsleigu á höfuðborgarsvæðinu miðað við 60-90 fermetra leiguhúsnæði í herbergjaflokkum tveggja til fjögurra herbergja var að meðaltali 3.691 kr. í ágúst og september og 3.739 kr. í september og október. Fermetraverð markaðsleigu á ofangreindum íbúðum á höfuðborgarsvæðinu hækkaði þar með um 1,30 prósent milli mánaða. Hafa ber þó í huga að leiguverðsjáin sýnir ekki leiguverð einstakra samninga, einungis meðaltöl. Jafnframt miðast leiguverðsjá við upphafsdag leigusamninga en vísitalan er reiknuð miðað við verðdag þeirra.

Verðþrýstingur á leiguverði hefur minnkað á þessu ári

Hækkun á vísitölu leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu er þó hóflegri en í fyrra. Á milli októbermánaða 2025 og 2024 hækkaði markaðsleiga á höfuðborgarsvæðinu um 6,67% og um 2,26% að raunvirði. Á sama tímabili í fyrra, þ.e. milli októbermánaða 2024 og 2023, hækkaði vísitalan meira, eða um 11,16% að nafnvirði og 5,80% að raunvirði. Það má því segja að verðþrýstingur á leigumarkaði sé mun minni í ár samanborið við í fyrra.

Mæla­­­­­borð fyr­­­­­­ir vísi­­­­­­töl­­­­­­ur HMS

Mælaborð fyrir vísitölur HMS um íbúða- og leiguverð er aðgengilegt á vef HMS. Þar er hægt að nálgast þróun vísitölu leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu, auk þess er hægt að nálgast eldri og sameinaðar vísitölur leiguverðs. Tilgangur leiguvísitölunnar er að endurspegla þróun á markaðsvirði leigu en vísitalan er ekki ætluð til vísitölubindingar á leigusamningum.

Vísitala leiguverðs hækkaði um 1,12 prósent í október 2025

Vísitala íbúðaverðs hélst stöðug milli mánaða bæði á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggðinni

Íbúðaverð hefur lækkað um 0,4% að raunvirði síðustu 12 mánuði

Verð á íbúðum í fjölbýli hækkaði milli mánaða á meðan verð á sérbýlum lækkaði

Vísitala íbúðaverðs mældist 112,8 stig í október, annan mánuðinn í röð. Vísitalan stóð því í stað á milli mánaða í október, eftir að hafa hækkað um 1,53 prósent á milli mánaða í september.

Á síðustu tólf mánuðum hefur íbúðaverð hækkað um 3,87 prósent á sama tíma og verðbólga mældist 4,3 prósent. Íbúðaverð lækkaði því um 0,4 prósent að raunvirði á milli októbermánaða 2024 og 2025.

Á mynd hér að neðan má sjá gildi og mánaðarbreytingu vísitölu íbúðaverðs á síðustu mánuðum.

Taflan hér að neðan sýnir vísitöluna, ásamt mánaðarhækkun hennar og 12 mánaða hækkun, auk fjögurra undirvísitalna fjölbýlis og sérbýlis á landsbyggðinni og á höfuðborgarsvæðinu.

Vísitala | Gildi | Breyting á milli mánaða | 12 mánaða breyting

Vísitala íbúðaverðs fyrir október 2025

Líkt og sjá má í töflunni hér að ofan stóð íbúðaverð í stað milli mánaða, bæði á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggðinni. Tólf mánaða hækkun íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu stendur nú í 4,1 prósenti á meðan íbúðaverð á landsbyggðinni hefur hækkað um 3 prósent að nafnvirði á sama tíma.

Í töflunni má jafnframt sjá að verð á fjölbýlisíbúðum hækkaði á milli mánaða á meðan verð á sérbýlisíbúðum lækkaði, hvort sem litið er til landsbyggðarinnar eða höfuðborgarsvæðisins.

Á höfuðborgarsvæðinu hækkaði vísitala fjölbýlis um 0,27 prósent á milli mánaða og vísitala sérbýlis lækkaði um 0,35 prósent. Á landsbyggðinni hækkaði fjölbýli um 1 prósent og sérbýli lækkaði um 0,43 prósent.

Hafa ber í huga að undirvísitölur íbúðaverðs fyrir sérbýli á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggðinni eru sveiflukenndar, en til samanburðar hækkaði verð á sérbýli um 1,32 – 2,88 prósent á milli mánaða í september.

Mælaborð fyrir vísitölur HMS um íbúða- og leiguverð er aðgengilegt á vef HMS. Þar er hægt að nálgast þróun vísitölu íbúðaverðs, ásamt vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggð. Hægt er að nálgast mælaborðið með því að smella á hnappinn hér að neðan.

Vísitala íbúðaverðs stóð í stað á milli mánaða í október 2025

Umhverfisskýrsla fyrir árið 2024 er komin út. Í skýrslunni eru meðal annars dregnar fram niðurstöður úr Grænu bókhaldi HMS fyrir árið 2024. 

Umhverfisskýrsla 2024.pdf

Við höfum séð frábæran árangur frá því að við byrjuðum að mæla árið 2019, m.a. eftirfarandi: 

 Hlutfall umhverfisvottaðra prentþjónustu hefur farið vaxandi og er núna í 99,5%.

 Hlutfall af pappír kg per stöðugildi hefur farið minnkandi, var í 12,3 árið 2019 en í dag eru það 2,1.

 Hlutfall umherfisvottaðra ræstiþjónustu hefur hækkað töluvert. Árið 2019 var hlutfallið 36% en í dag er hlutfallið 77%.

Notkun á heitu vatni hefur stöðugt verið að dragast saman.

Losun frá flugi hefur dregist saman síðan 2019 um 58,9%. 

Úrbótatækifærin felast m.a. í minni losun frá akstri: 

 Losun vegna aksturs frá 2019-2024  hefur aukist. Þess má þó geta að á sama tíma hafa heimsóknir og vettvangsskoðanir aukist í starfsemi HMS. Til að draga úr losun vegna aksturs og flugs getum við fjölgað fjarfundum og notað meira af vistvænum bílaleigubílum og leigubílum. Stefna að því að fjölga samgöngusamningum innan stofnunarinnar. 

Losun HMS í CO2íg kg/stöðugildi árið 2019 var 366 en árið 2024 eru það 335. Starfsemin hefur breyst töluvert á þessum árum sem og stöðugildum og starfstöðvum fjölgað.

Í samræmi við umhverfisstefnu HMS hefur HMS kolefnisjafnað þá losun og meira til, með því að kaupa 50 tonn af vottuðum kolefniseiningum hjá YggCarbon.  

HMS hlakkar til að  halda áfram á grænu vegferðinni og viðhalda Grænu skrefunum fimm.

Umhverfisskýrsla HMS 2024

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Umhverfisskýrsla 2024

Við höfum séð frábæran árangur frá því að við byrjuðum að mæla árið 2019, m.a. eftirfarandi:

Úrbótatækifærin felast m.a. í minni losun frá akstri:

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Hvaða reglur gilda um hljóðvist í íbúðarhúsnæði?

Mánaðarskýrsla HMS nóvember 2025

Vísitala leiguverðs hækkaði um 1,12 prósent í október 2025

Vísitala íbúðaverðs stóð í stað á milli mánaða í október 2025

Fleiri fréttir

Hvaða reglur gilda um hljóðvist í íbúðarhúsnæði?

Mánaðarskýrsla HMS nóvember 2025

Vísitala leiguverðs hækkaði um 1,12 prósent í október 2025

Vísitala íbúðaverðs stóð í stað á milli mánaða í október 2025

Umhverfisskýrsla HMS 2024

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Umhverfisskýrsla 2024

Við höf­um séð frá­bær­an ár­ang­ur frá því að við byrj­uð­um að mæla árið 2019, m.a. eft­ir­far­andi:

Úr­bóta­tæki­fær­in fel­ast m.a. í minni los­un frá akstri:

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Hvaða reglur gilda um hljóðvist í íbúðarhúsnæði?

Mánaðarskýrsla HMS nóvember 2025

Vísitala leiguverðs hækkaði um 1,12 prósent í október 2025

Vísitala íbúðaverðs stóð í stað á milli mánaða í október 2025

Fleiri fréttir

Hvaða reglur gilda um hljóðvist í íbúðarhúsnæði?

Mánaðarskýrsla HMS nóvember 2025

Vísitala leiguverðs hækkaði um 1,12 prósent í október 2025

Vísitala íbúðaverðs stóð í stað á milli mánaða í október 2025

Við höfum séð frábæran árangur frá því að við byrjuðum að mæla árið 2019, m.a. eftirfarandi:

Úrbótatækifærin felast m.a. í minni losun frá akstri: