Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Gögn og mælaborð

Brunamálaskólinn

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Slökkviliðin

Stofnframlög

Þjónustuaðilar brunavarna

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur og lán

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Brunavarnir

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fræðsla og forvarnir

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Óskráði leigumarkaðurinn stækkar, þar sem fleiri en áður leigja af vinum og ættingjum

Um fjórði hver leigjandi á stúdentagörðum og fimmti hver leigjandi hjá einkareknum leigufélögum greiðir 60 prósent eða meira af ráðstöfunartekjum sínum í leigu

Meirihluti leigjenda sem ekki hafa lokið háskólanámi getur ekki safnað fyrir útborgun til íbúðakaupa

Samsetning leigumarkaðarins hefur breyst, þar sem fleiri leigja af vinum og ættingjum en í fyrra, samkvæmt leigumarkaðskönnun HMS fyrir árið 2024. Könnunin bendir til þess að námsmenn og einstaklingar sem leigja af einkareknum fyrirtækjum standa sérstaklega höllum fæti á leigumarkaði, og finna má aðstöðumun á milli leigjenda eftir menntunarstigi.

Lesa má helstu niðurstöður úr könnuninni í skýrslu sem nálgast má með því að smella á hnappinn hér að neðan.

Helstu tölur úr leigumarkaðskönnun 2024.pdf

Helstu niðurstöður leigumarkaðskönnunar 2024

Leigumarkaðskönnunin, sem HMS lætur framkvæma árlega, mælir fjárhag, viðhorf, bakgrunn og önnur atriði er varða stöðu leigjenda um allt land. Prósent sá um framkvæmd könnunarinnar fyrir HMS var gögnum safnað á tímabilinu 28. júní 2024 til 25. júlí 2024. Heildarfjöldi svarenda 661 talsins og svarhlutfallið í könnuninni var 49%.

Húsnæðiskostnaður leigjenda hækkaði í takt við ráðstöfunartekjur

Svarendur könnunarinnar greiddu að meðaltali 206.280 krónur í leigu í síðastliðnum júlímánuði. Til samanburðar var meðalleigan í júlí 228.515 krónur í leiguverðsjá HMS, en þar er hlutfall markaðsleigu hærra. Hægt er að nálgast leiguverðsjána með því að smella á þennan hlekk.

Könnunin sýnir einnig að verðmunur á leigu eftir tegund leigusala er að meðaltali 84 þúsund krónur, en leigjendur innan markaðsleigu greiddu að meðaltali 251.982 krónur í leigu á sama tíma og þeir sem leigja utan markaðsleigu greiddu 167.449 að meðaltali. HMS hefur áður greint frá verðmuninum á milli leigusala sem hægt er að lesa með því að smella á þennan hlekk.  

Samkvæmt könnuninni hækkaði leiguverð minna en ráðstöfunartekjur leigjenda, á meðan annar húsnæðiskostnaður hækkaði umfram ráðstöfunartekjur. Heildarkostnaður húsnæðis hækkaði í takt við ráðstöfunartekjur hjá svarendum könnunarinnar.

Helmingur leigjenda býr við íþyngjandi húsnæðiskostnað

Ráðstöfunartekjur leigjenda sem svöruðu könnun Prósents voru 589 þúsund krónur að meðaltali, sem er 15 prósent hækkun frá árinu áður. Hátt hlutfall af ráðstöfunartekjum leigjenda fer í leigu, en í könnuninni var hlutfallið að meðaltali 44 prósent í ár sem má teljast íþyngjandi. Hlutfallið hefur haldist frá 43 til 45 prósentum frá 2020.

Á myndinni hér að ofan má sjá svör leigjenda flokkuð eftir hlutfall leigu af ráðstöfunartekjum og tegund leigusala. Hún sýnir að um það bil helmingur leigjenda býr við íþyngjandi húsnæðiskostnað, en íþyngjandi húsnæðiskostnaður er skilgreindur sem húsnæðiskostnaður sem nemur a.m.k. 40 prósent af ráðstöfunartekjum heimilis.

Fleiri óskráðir leigjendur í leigumarkaðskönnun HMS 2024

Opnað hefur verið að nýju fyrir umsóknir um hlutdeildarlán hjá HMS. Hægt verður að sækja um hlutdeildarlán til og með 21. október með því að smella á þennan hlekk.

Hlutdeildarlán eru veitt til kaupa á nýjum íbúðum og standa til boða fyrir fyrstu kaupendur og þau  sem ekki hafa átt íbúð sl. fimm ár og eru undir tilteknum tekjumörkum. Lánunum er því ætlað að auðvelda fólki að brúa bilið við fasteignakaup og komast inn á húsnæðismarkaðinn.

Hluti af aðgerðum stjórnvalda vegna kjarasamninga

Hlutdeildarlánin eru hluti af aðgerðum ríkisins til stuðnings fjögurra ára kjarasamningum á vinnumarkaði. Aðgerðirnar styðja við sameiginleg markmið stjórnvalda og samningsaðila um heilbrigðari húsnæðismarkað og fjölskylduvænna samfélag. 

Hægt að sækja um til og með 21. október

Umsóknartímabilið er frá 4. október til og með 21. október. Til úthlutunar fyrir umsóknartímabilið að þessu sinni eru 800 milljónir króna og dugi fjármagnið ekki sem nú er til úthlutunar verður dregið af handahófi úr umsóknum þeirra umsækjanda sem uppfylla skilyrði hlutdeildarlána í samræmi við forgangsreglur.

Í forgangi eru umsóknir þar sem staðfest kauptilboð liggur fyrir, auk þess sem miða skal við að á hverju ári verði að minnsta kosti 20% veittra hlutdeildarlána veitt til kaupa á íbúðum utan höfuðborgarsvæðisins. Ekki verður hægt að gefa út lánsvilyrði fyrr en allar umsóknir hafa verið yfirfarnar.

Níu milljörðum úthlutað til 900 íbúða

Frá því að fyrst var byrjað að veita hlutdeildarlán árið 2020 hafa slík lán verið veitt til kaupa rúmlega 900 íbúða og nemur heildarfjárhæð hlutdeildarlána um 9 milljörðum króna. Það sem af er þessu ári hefur 2,7 milljörðum kr. verið úthlutað til alls 219 íbúða. Alþingi samþykkti í sumar að hækka lánsfjárheimild til hlutdeildarlána úr 3 milljörðum í 4 milljarða króna.

Opnað að nýju fyrir umsóknir um hlutdeildarlán

Gildum leigusamningum fjölgaði um rúmlega 800 í september, eftir að þeim fækkaði um 140 milli mánaða í ágúst

Flestir samningar voru um markaðsleigu sem tóku gildi og féllu úr gildi í september

Hægt er að nálgast upplýsingar um leiguverð og fjölda leigusamninga í Leiguverðsjá HMS

Alls tóku 1.583 nýir leigusamningar gildi í september á sama tíma og 786 samningar féllu úr gildi. Þannig fjölgaði gildum samningum um 800 í september eftir að hafa fækkað um 140 í ágúst. Á bilinu 75 til 80 prósent af leigusamningum sem bæði tóku gildi og féllu úr gildi í september vörðuðu samninga um markaðsleigu*. Þetta kemur fram í upplýsingum sem HMS hefur unnið upp úr Leiguskrá nú í upphafi októbermánaðar.

Um þriðjungur allra samninga í gildi eru staðsettir í Reykjavík vestur

Alls voru 22.571 samningur í gildi í Leiguskrá nú í upphafi októbermánaðar og þar sem 16.041 samningur vörðuðu íbúðir sem staðsettar eru á höfuðborgarsvæðinu. Á myndinni hér að neðan má sjá fjölda gildra leigusamninga flokkaðir eftir hverfum á höfuðborgarsvæðinu og hagnaðarflokki. Myndin sýnir að flestir leigusamningar eru í gildi á höfuðborgarsvæðinu um íbúðir staðsettar í Reykjavík vestur eða í póstnúmerum 101, 102, 105 og 107.

Um 52 prósent allra gildra samninga á höfuðborgarsvæðinu eru um markaðsleigu, eða um íbúðir sem leigðar eru út af einstaklingum og fyrirtækjum sem rekin eru i hagnaðarskyni. Hins vegar eru samningar utan markaðsleigu í ákveðnum hverfum í minnihluta, eins og í Mosfellsbæ, Garðabæ og á Seltjarnarnesi, en þar eru einnig fáir leigusamningar skráðir.

Ný leiguverðsjá er nú komin út á vef HMS, en hana má nálgast með því að smella hér. Með leiguverðsjánni geta leigusalar og leigutakar nálgast upplýsingar um markaðsverð íbúða og fjölda leigusamninga í hverjum mánuði.

Í nýju leiguverðsjánni er hægt að skoða leiguverð eftir mánuðum, landshluta, sveitarfélagi, tegund leigusala, herbergjafjölda, stærð og samningsgerð.

Upp­­lýs­ing­­ar í Leig­u­­skrá í sí­­felldri upp­­­færslu

Hægt er að skrá upplýsingar um leigusamninga afturvirkt í Leiguskrá. Þar af leiðandi er möguleiki á að upplýsingar um fjölda samninga sem taka gildi og falla úr gildi eftir mánuðum taki breytingum yfir tíma.  Ekki er því hægt að tryggja fullkomið samræmi í birtingu slíkra upplýsinga frá einum tíma til annars.

*Markaðsleiga vísar til leigusamninga um hefðbundnar íbúðir sem eru í eigu einstaklinga og fyrirtækja sem rekin eru í hagnaðarskyni.

Gildum samningum fjölgaði í september í Leiguskrá

Alls voru 55 lóðir staðfestar í Fasteignaskrá HMS í september um land allt

Flestar lóðir voru sumarhúsalóðir eða 22 talsins

Nýjum íbúðarhúsalóðum fækkar úr 37 í ágúst í 10 í september

Í september voru 55 nýjar lóðir um allt land staðfestar í Fasteignaskrá HMS og fækkar þeim um 83 frá því í ágúst. Flestar lóðir voru sumarhúsalóðir eða alls 22 á meðan íbúðahúsalóðum fækkar úr 37 í ágúst í 10 í september. 

Fjöldi nýskráðra lóða eftir öllum flokkum

Myndin hér að ofan sýnir mánaðarlegar tölur um fjölda nýskráðra lóða eftir öllum flokkum. Lóðir skráðar sem annað land eða einfaldlega lóð voru 11 talsins í september, en líklegast er að þessar lóðir breyti um gerð þegar fram líða stundir og verði þá skráðar sem atvinnu-, sumarhúsa- eða íbúðarlóðir.

Flestar nýjar sumarhúsalóðir voru staðfestar í Kjósarhreppi í september eða alls 9 lóðir, en alls hafa 23 sumarhúsalóðir verið staðfestar þar frá áramótum. Flestar íbúðarhúsalóðir voru staðfestar í Hörgársveit í september eða alls þrjár talsins.

Að meðaltali hundrað lóðir á mánuði

Með lagabreytingum sem tóku í gildi í ársbyrjun er landeigendum skylt að láta gera merkjalýsingu á nýjum fasteignum sem og breytingum á merkjum, en einungis þeir sem hafa fengið leyfi frá ráðherra mega gera merkjalýsingar. Smella má á þennan hlekk til að nálgast lista yfir merkjalýsendur sem hafa fengið bráðabirgðarleyfi.

Samhliða nýju fyrirkomulagi um merkjalýsingar breytti HMS ferlinu á bak við nýskráningu lóða í vor til að auka skilvirkni þess. Í kjölfarið fjölgaði nýskráðum lóðum töluvert, en þær voru tæplega 220 í maí samanborið við 20 í apríl. Frá maíbyrjun hafa að meðaltali um 100 lóðir verið skráðar í hverjum mánuði í Fasteignaskrá HMS.

Fáar nýjar lóðir staðfestar í september

HMS, Tryggð byggð og Samtök iðnaðarins í samstarfi við landshlutasamtök sveitarfélaganna munu á næstu vikum standa fyrir fundarröð um land allt um stöðu íbúðauppbyggingar og framtíðarhorfur í hverjum landshluta fyrir sig.

Fundirnir hefjast kl. 12:00 og er boðið upp á súpu og brauð. Við hvetjum ykkur öll sem hafið áhuga á málefninu til þess að mæta.

Egilsstaðir, 7. október, Hótel Valaskjálf

Ísafjörður, 21. október, Bryggjusalur Edinborgar

Reykjanesbær, 5. nóvember, Kótel Keflavík, Vatnsnesvegi 12-14

Sauðárkrókur, 13. nóvember, Veitingastaðurinn Sauðá

Fundarröð um stöðu íbúðauppbyggingar og framtíðarhorfur

Þjónustuflokkar

Þjónustuflokkar

Fundarröð um stöðu íbúðauppbyggingar og framtíðarhorfur

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Fleiri óskráðir leigjendur í leigumarkaðskönnun HMS 2024

Opnað að nýju fyrir umsóknir um hlutdeildarlán

Gildum samningum fjölgaði í september í Leiguskrá

Fáar nýjar lóðir staðfestar í september

Fleiri fréttir

Fleiri óskráðir leigjendur í leigumarkaðskönnun HMS 2024

Opnað að nýju fyrir umsóknir um hlutdeildarlán

Gildum samningum fjölgaði í september í Leiguskrá

Fáar nýjar lóðir staðfestar í september