Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Fleiri fyrirtæki starfa í byggingariðnaði á þriðja ársfjórðungi þessa árs en á sama tímabili í fyrra, samkvæmt tölum frá Hagstofu um nýskráningar og gjaldþrot í greininni. Hins vegar fækkar nýskráningum umfram gjaldþrot á milli ára.

Fyrirtækjum fjölgar hægar í byggingariðnaði vegna færri nýskráninga

Á þriðja ársfjórðungi ársins urðu 22 fyrirtæki gjaldþrota og 130 fyrirtæki voru nýskráð. Nýskráningar umfram gjaldþrot voru því 108 á þriðja ársfjórðungi 2025 samanborið við 124 á sama tíma í fyrra.

Nýskráningum fækkar á milli ára þar sem 130 fyrirtæki í greininni voru nýskráð á þriðja ársfjórðungi 2025 miðað við 141 á sama tíma í fyrra. Fyrirtækjum fjölgar hægar í greininni vegna færri nýskráninga á milli ára.

Áfram hægist á gjaldþrotum fyrirtækja í byggingariðnaði, en á fyrstu þremur fjórðungum ársins urðu 156 fyrirtæki í greininni gjaldþrota, samanborið við 162 fyrirtæki í fyrra. Nýskráningar umfram gjaldþrot á fyrstu þremur ársfjórðungum voru því 257 samanborið við 262 á sama tíma í fyrra.

Myndirnar hér að ofan sýna nýskráningar og gjaldþrot byggingarfyrirtækja á þriðju ársfjórðungum og fyrstu þremur ársfjórðungum á tímabilinu 2008 til 2025. Frá árinu 2013 hafa nýskráningar verið fleiri en gjaldþrot sem bendir til þess að fyrirtækjum hafi fjölgað í greininni ár frá ári.

Fyrirtækjum fjölgar í byggingariðnaði á milli ára

HMS hefur endurvakið útgáfu á svonefndum Rb-blöðum, sem eru tækni- og leiðbeiningablöð um mannvirkjagerð. Viðfangsefni Rb-blaða hafa verið fjölbreytt í gegnum tíðina. Í tilefni útgáfu nýrra blaða endurútgefur HMS eldri blöð í lok hvers mánaðar sem tengjast málefnum líðandi stundar.

Rb-blað mánaðarins fjallar í þetta skiptið um hitamyndun húsa.

Rb-blað mánaðarins var gefið út í september 2013 og lýsir það hitamyndun með varmamyndavél sem sýnir breytilegan yfirborðshita mismunandi byggingarhluta eftir uppbyggingu og varmamótstöðu þeirra. Hitamyndun greinir og sýnir mismunandi varmamótstöðu byggingarhluta og loftleka. Aðferðin er heppileg til að skoða og fylgjast með varmatæknilegum eiginleikum og orkutapseiginleikum byggingarhluta, einkum þegar þarf yfirsýn yfir stóra fleti eða þegar myndræn lýsing er æskileg. Blaðið má nálgast með því að smella á þennan hlekk.

Önnur útgefin Rb-blöð má nálgast með því að smella á þennan hlekk.

Varmatap bygginga að skiptir máli, sérstaklega þegar kólna fer í veðri.  Unnt er að nota hitamyndun til að staðsetja varmatap, kuldabrýr og loftlekastaði og til að skoða lagnir í byggingum, t.d. kælirafta, hitakapla og gólfhitarör, rafbúnað o.s.fv. Auk þess gagnast hún við nákvæmar hitamælingar og til að fá gott yfirlit yfir geislunarstuðla yfirborðsflata byggingar.

Að kanna reglulega varmatap í byggingum skiptir miklu máli t.d. fyrir orkunotkun, þægindi og umhverfisáhrif.

Þegar varmi tapast í byggingarhluta þarf að auka afköst húshitunarkerfins til að halda ásættanlegu hitastigi.

Varmatap getur þýtt aukin orkunotkun og hærri hitunarkostnaður.

Rétt notkun á eingangrun og aukinn loftþéttileiki á tilteknum stöðum getur dregið úr hættu á myglumyndun og rakavandamálum.

Fimmtudaginn 30. október verður haldinn opinn fundur um þróun og framtíðahorfur íbúðarmarkaðar á Suðurnesjum. Fundurinn verður haldinn á Hótel Park Inn, Hafnargötu 57 í Reykjanesbæ, kl. 12 og er opinn öllum. Að fundinum standa HMS, Tryggð byggð og Samtök sveitarfélaga á Suðurnesjum. 

Á fundinum verður fjallað um atvinnuþróun í landsbyggðunum, stöðuna á íbúðamarkaði og stöðu innleiðingar nýs viðmóts byggingarleyfa og næstu skref við þróun viðmótsins. 

Staðan í Reykjanesbæ 
Kjartan Már Kjartansson, bæjarstjóri Reykjanesbæjar 

Íbúðauppbygging og framtíðarhorfur 
Jón Örn Gunnarsson, sérfræðingur húsnæðisáætlana hjá HMS 

Byggingarleyfi á Íslandi – allt á einum stað 
Dagný Geirdal, verkefnastjóri Mannvirkjaskrár hjá HMS 

Fundarstjóri verður Berglind Kristinsdóttir, framkvæmdastjóri SSS. 

Húsið opnar kl. 11:45 og verður boðið upp á léttar veitingar meðan á fundi stendur. Fundargestum er boðið samtal við frummælendur eftir fundinn. 

Við bjóðum öll velkomin á fundinn og hlökkum til að sjá ykkur. 

Þróun og framtíðarhorfur íbúðamarkaðar og byggingarmála á Suðurnesjum 

Sé eingöngu litið til íbúða í þéttbýli má gera ráð fyrir að á bilinu 8.800 - 13.500 íbúðir séu ekki nýttar til varanlegrar búsetu á landinu öllu

Tæplega fimm þúsund íbúðir gætu verið vannýttar í Reykjavík, en á Akureyri og í Kópavogi gætu þær verið rúmlega þúsund.

Meirihluti vannýttra íbúða eru í eigu einstaklinga en um 45 prósent þeirra eru í eigu lögaðila

Um það bil 16.400 íbúðir á landinu öllu voru án lögheimilisskráningar og ekki skráðar í útleigu í leiguskrá HMS nú í byrjun októbermánaðar. Þá voru rétt tæplega 6 þúsund fjölskyldur sem skorti lögheimilisskráningu á tiltekna íbúð. Það er því varlegt mat HMS að á bilinu 10.500-16.400 íbúðir á landsvísu hafi ekki verið nýttar til varanlegrar búsetu í október, sem samsvarar á bilinu 6-10% af öllum fullbúnum íbúðum.

Þetta kemur fram í greiningu sem birtist í nýútkominni mánaðarskýrslu HMS.

Flestar íbúðanna í Reykjavík en einnig margar á Akureyri og Kópavogi

Sé eingöngu litið til íbúða í þéttbýli má gera ráð fyrir að á bilinu 8.800 - 13.500 íbúðir séu ekki nýttar til varanlegrar búsetu á landinu öllu og eru flestar þeirra í Reykjavík, eða á bilinu 2.815 – 4.790 íbúðir. Þá eru á bilinu 898 – 1.027 vannýttar íbúðir á Akureyri og á bilinu 676-1.084 í Kópavogi. Í Garðabæ eru á bilinu 362-442 íbúðir sem ekki eru nýttar til varanlegrar búsetu og í Hafnarfirði eru þær á bilinu 353-783. Í Mosfellsbæ eru færri íbúðir vannýttar í þéttbýli, eða á bilinu 65-213.

Sé litið til landsbyggðarinnar eru flestar vannýttar íbúðir í þéttbýli í Sveitarfélaginu Árborg, Fjallabyggð og Vestmannaeyjabæ, eða á bilinu 190-370 íbúðir í hverju sveitarfélagi. Hlutfallslega samsvarar það á bilinu 6-23% fullbúinna íbúða í þéttbýli í hverju sveitarfélagi fyrir sig. 

Á myndinni hér að neðan má sjá hlutfall íbúða í þéttbýli sem ekki eru nýttar til varanlegrar búsetu eftir landshlutum. Efri mörkin gera ráð fyrir að engar fjölskyldur sem ekki hafa lögheimili skráð á íbúð séu búsettar í vannýttum íbúðum. Í neðri mörkunum er hins vegar ein íbúð áætluð á hverja fjölskyldu sem ekki hefur lögheimili skráð á íbúð. 

Lögaðilar eiga margar vannýttar íbúðir í nágrenni höfuðborgarsvæðisins 

Meirihluti þeirra íbúða í þéttbýli sem ekki eru nýttar til varanlegrar búsetu er í eigu einstaklinga, eða 55% allra vannýttra íbúða á landinu. Um 41% vannýttra íbúða eru í eigu lögaðila, þar af 8% í eigu leigufélaga og 2% í eigu stéttarfélaga. Um 4% íbúðanna eru í eigu hins opinbera, eða 3% í eigu sveitarfélaga og 1% í eigu ríkisins. Á myndinni hér að neðan má sjá skiptingu eignarhalds vannýttra íbúða eftir svæðum.  

Allt að fimmtungur vannýttra íbúða í nýbyggingum 

Til íbúða sem nýtast ekki til varanlegrar búsetu teljast einnig óseldar íbúðir í nýbyggingum. Líkt og lesa má í mánaðarskýrslunni voru alls um 2.150 nýjar íbúðir auglýstar til sölu á landinu öllu í upphafi októbermánaðar og því má gera ráð fyrir að um 13-21% vannýttra íbúða á landsvísu séu í nýbyggingum. 

HMS stefnir á að meta fjölda íbúða sem ekki eru nýttar til varanlegrar búsetu með reglubundnum hætti. Þetta er í annað sinn sem slíkar upplýsingar eru birtar, en sambærilegar upplýsingar voru fyrst birtar í mánaðarskýrslu HMS í desember 2024. Það athugist að talningaraðferðir hafa breyst lítillega frá síðustu birtingu og því ber að gæta varúðar þegar nýjar tölur eru bornar saman við fyrri niðurstöður.  

Á bilinu 10.500-16.400 íbúðir ekki nýttar til varanlegrar búsetu 

Þann 16. desember síðastliðinn undirritaði félags- og barnamálaráðherra reglugerð um breytingu á reglugerð nr. 1200/2016. Um er að ræða breytingar á frítekjumörkum, skerðingarhlutfalli og eignamörkum húsnæðisbóta. Breytingar þessar tóku gildi 1. janúar síðastliðinn.

Frítekjumörk og eignamörk húsnæðisbóta hækka á milli ára. Skerðingarhlutfall tekna hækkar á móti úr 9% í 11%. Þetta þýðir að skerðing á húsnæðisbótum byrjar nú að telja við hærri tekjur (mynd 1) en skerðingin verður hlutfallslega meiri með hækkandi tekjum en áður. Skerðingamörk vegna eigna eru hækkuð úr 6.500.000,- kr. í 8.000.000,- kr. En bætur skerðast að fullu ef eignir eru umfram 12.800.000,- kr. í stað 10.400.000,- kr. í fyrra.

 Mynd 1 – Breytingar á frítekjumörkum á milli ára

Í reiknivél húsnæðisbóta er hægt að reikna út upphæðir húsnæðisbóta miðað við þær forsendur sem eiga við hverju sinni, eins og fjölda heimilismanna, tekjur, eignir og húsnæðiskostnað.

Breytingar á útreikningi húsnæðisbóta

Breytingar á útreikningi húsnæðisbóta

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Fyrirtækjum fjölgar í byggingariðnaði á milli ára

Rb-blað mánaðarins: hitamyndun húsa

Þróun og framtíðarhorfur íbúðamarkaðar og byggingarmála á Suðurnesjum

Á bilinu 10.500-16.400 íbúðir ekki nýttar til varanlegrar búsetu

Fleiri fréttir

Fyrirtækjum fjölgar í byggingariðnaði á milli ára

Rb-blað mánaðarins: hitamyndun húsa

Þróun og framtíðarhorfur íbúðamarkaðar og byggingarmála á Suðurnesjum

Á bilinu 10.500-16.400 íbúðir ekki nýttar til varanlegrar búsetu