Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Nýskráðir leigusamningar voru 11,4 prósent fleiri á fyrstu sex mánuðum þessa árs samanborið við í fyrra

Vísitala leiguverðs hækkaði minna á fyrri hluta 2025 en 2024, bæði að nafnvirði og raunvirði

Minna hefur verið um yfirboð á leiguverði en í fyrra

Alls hafa 8.995 nýir leigusamningar tekið gildi í leiguskrá HMS á fyrri helmingi ársins 2025. Á sama tímabili í fyrra tóku 8.060 leigusamningar gildi og því fjölgaði nýskráðum leigusamningum í leiguskrá um 11,6 prósent milli ára.

Leigusamningum fjölgaði hlutfallslega mest á landsbyggðinni en rúmlega þriðjungi fleiri samningar voru skráðir um íbúðir á landsbyggðinni í ár samanborið við í fyrra. Í nágrenni höfuðborgarsvæðisins fjölgaði nýskráðum leigusamningum um 6,3 prósent en innan höfuðborgarsvæðisins, þar sem um sjö af hverjum tíu leigusamningum eru skráðir, fjölgaði þeim um 9 prósent milli ára.

Framangreint er ekki endilega til marks um að leigumarkaðurinn á landsbyggðinni hafi vaxið meira en á höfuðborgarsvæðinu og í nágrenni þess heldur getur verið að leiguskrá sé sífellt að ná betur utan um stöðu leigumarkaðarins með tímanum.

Vísitala leiguverðs hefur hækkað minna en í fyrra

Vísitala leiguverðs mældist 122,8 stig í júní 2025 og lækkaði um 0,41 prósent á milli mánaða í júní. Á síðustu tólf mánuðum hefur vísitala leiguverðs hækkað um 5,77 prósent, á sama tíma og verbólga mældist 4,2 prósent.  

Á fyrri helmingi ársins hefur vísitalan því hækkað um 3,5 prósent að nafnvirði og 0,2 prósent að raunvirði. Á sama tímabili í fyrra hækkaði vísitalan öllu meira, eða um 9,6 prósent að nafnvirði og um 5,6 prósent að raunvirði. Það má því segja að verðþrýstingur á leigumarkaði sé minni í ár samanborið við í fyrra.

Á sama tíma og hægst hefur á leiguverðshækkunum samkvæmt vísitölu leiguverðs hefur hlutfallsleg tíðni yfirboða á leigumarkaði jafnframt dregist saman, líkt og sjá má á meðfylgjandi mynd sem byggir á gögnum af leiguvefnum Myigloo.is. Á fyrstu sex mánuðum ársins 2024 var umsamið leiguverð yfir auglýstu leiguverði í um 18 prósent leigusamninga. Það sem af er ári hafa aftur á móti öllu færri leigusamningar verið gerðir yfir auglýstu verði, eða að jafnaði 9 prósent leigusamninga.

Í leiguverðsjá HMS má einnig sjá merki um minni verðsveiflur á leigumarkaði. Samkvæmt leiguverðsjánni var meðalleiga 60-90 fermetra íbúðar á hagnaðardrifnum leigumarkaði á höfuðborgarsvæðinu með 2-4 herbergi 293 þúsund krónur í júní. Meðalleiga slíkrar íbúðar hefur lítið breyst á undanförnum mánuðum, en hún nam 292 þúsund krónum í apríl.

Verðþrýstingur á leigumarkaði minni en í fyrra

Mánaðarskýrsla HMS fyrir júlí 2025 er komin út, en hana má nálgast með því að smella á hnappinn hér fyrir neðan. Í skýrslunni kemur meðal annars fram að fasteignamarkaður hefur kólnað í maí og júní, þar sem hlutfallslega færri íbúðir hafa selst á yfirverði og á lánamarkaði var nýtt met slegið í verðtryggðum lánveitingum lífeyrissjóða til íbúðakaupa í maí. 

Gogn_manadarskyrsla_julí25HMS.xlsx

Aðrir þættir en stærð og verð halda aftur af sölu nýrra íbúða

Fasteignamarkaðurinn hefur kólnað í maí og júní, þar sem hlutfallslega færri íbúðir hafa selst á yfirverði og fleiri fasteignasalar segja algengt að verð sé lækkað í söluferli. Hins vegar er virkni á fasteignamarkaði enn töluverð, en fjöldi kaupsamninga í maí og júní er í takt við meðaltal síðustu tíu ára.

Nýjum íbúðum á sölu fjölgar enn, þar sem margar þeirra hafa komið inn á markaðinn en fáar þeirra selst. Um 1.400 nýjar íbúðir voru til sölu á höfuðborgarsvæðinu í upphafi júlímánaðar og hafa þær ekki verið fleiri frá upphafi mælinga 2018.

Ný greining HMS bendir til þess að stærð og verðlagning nýrra íbúða útskýri að hluta til langan sölutíma þeirra, en meira máli virðist skipta hvort íbúð sé ný eða notuð. Margvíslegar skýringar geta legið þar að baki, líkt og skortur á bílastæðum, verri birtuskilyrði eða áhættufælni vegna mögulegra galla í nýbyggingum.

Verðþrýstingur minnkar á leigumarkaði í júní

Leigumarkaðurinn er virkur, en ríflega 1.500 leigusamningar tóku gildi í leiguskrá HMS í júní og er það í samræmi við síðustu mánuði. Hins vegar hefur dregið úr verðþrýstingi, þar sem vísitala leiguverðs lækkaði á milli mánaða í júní og dregið hefur úr yfirboðum á leiguverði á leiguvefnum myigloo.is.

Takmarkaðir möguleikar til kaupa á nýjum íbúðum án verðtryggingar

Á lánamarkaði var nýtt met slegið í verðtryggðum lánveitingum lífeyrissjóða til íbúðakaupa í maí. Á sama tíma var hrein ný lántaka hjá bönkunum lítil fjórða mánuðinn í röð.

Greining HMS sýnir að allt að 80% einstaklinga stæðust ekki greiðslumat fyrir nýjum íbúðum á höfuðborgarsvæðinu með lágmarks eigið fé. Pör standa betur að vígi, en erfitt er fyrir þau að festa kaup á nýjum íbúðum án þess að taka verðtryggð lán.

Mestur skortur á starfsfólki í byggingariðnaði

Byggingarmarkaðurinn hefur vaxið, þar sem störfum í byggingariðnaði hefur fjölgað ásamt því að stór hluti stjórnenda í atvinnugreininni telja skort vera á starfsfólki. Hins vegar hefur íbúðum í byggingu fækkað nokkuð á síðustu mánuðum, en stærsti hluti veltu í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð hefur verið í uppbyggingu á mannvirkjum atvinnuvega.

Leiguverð lækkaði í júní eftir að hafa hækkað mikið síðustu fjóra mánuði

Hægt hefur á hækkun vísitölu leiguverðs síðustu mánuði og nam 12 mánaða hækkun hennar 5,77 prósent í júní

Markaðsleiga hækkaði um 1,5 prósent að raunvirði á ársgrundvelli í júní, samanborið við 4,9 prósenta raunverðshækkun í maí

Vísitala leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu mældist 122,8 stig og lækkaði um 0,41 prósent á milli mánaða í júní. Á síðustu tólf mánuðum hefur vísitala leiguverðs hækkað um 5,77 prósent, á sama tíma og verbólga mældist 4,2 prósent og vísitala íbúðaverðs hækkaði um 4,7 prósent.

Hægt er að nálgast mælaborð fyrir vísitölur HMS með því að smella á hnappinn hér að neðan. 

Raunverðshækkun vísitölu leiguverðs á ársgrundvelli er á niðurleið og nam 1,5 prósent í júní en til samanburðar hefur 12 mánaða raunhækkun leiguverðs verið á bilinu 2 til 8 prósent undanfarin tvö ár. Á meðfylgjandi mynd má sjá mánaðarlega breytingu á vísitölu leiguverðs ásamt gildum hennar síðustu 12 mánuði.

Vísitala leiguverðs byggir á vegnu meðaltali leiguverðs á fermetra hjá hefðbundnum íbúðum í eigu einstaklinga og hagnaðardrifinna leigufélaga. Niðurstöður eru vegnar saman með veltu íbúða með sama herbergjafjölda á síðustu 12 mánuðum. Stuðst er við leigusamninga síðastliðinna tveggja mánaða við útreikning vísitölunnar, svo júnígildi hennar tekur mið af leigusamningum í maí og júní.

Hægt er að nálgast upplýsingar um leigusamninga í leiguverðsjá HMS, en hana má nálgast með því að smella á þennan hlekk.

Minni verðþrýstingur á leigumarkaði en í fyrra

Á fyrri helmingi ársins hefur vísitala leiguverðs hækkað um 3,5 prósent að nafnvirði og 0,2 prósent að raunvirði. Á sama tímabili í fyrra hækkaði vísitalan öllu meira, eða um 9,6 prósent að nafnvirði og um 5,6 prósent að raunvirði. Framangreint er til marks um að dregið hafi úr verðþrýstingi á leigumarkaði undanfarið.

Því til stuðnings má jafnframt nefna að tíðni yfirboða á leigumarkaði hefur dregist saman milli ára. Á fyrstu sex mánuðum ársins 2024 var umsamið leiguverð yfir auglýstu leiguverði í um 18 prósent leigusamninga. Það sem af er ári hafa aftur á móti öllu færri leigusamningar verið gerðir yfir auglýstu verði, eða að jafnaði 9 prósent leigusamninga.

Vísitala leiguverðs lækkaði um 0,41 prósent á milli mánaða í júní 2025

HMS hefur gefið út tvær nýjar leiðbeiningar, annars vegar leiðbeiningar um beitingu stjórnvaldssekta og hins vegar leiðbeiningar um aðgang að húsnæði til skoðunar og eftirlits samkvæmt lögum um brunavarnir. Leiðbeiningarnar eru liður í innleiðingu á lagabreytingum sem samþykktar voru árið 2023, í kjölfar brunans við Bræðraborgarstíg árið 2020 og í ljósi aukinnar tíðni bruna í atvinnuhúsnæði. Hægt er að nálgast leiðbeiningarnar með því að smella á hnappinn hér að neðan. 

Með lagabreytingunum hafa slökkvilið nú skýrari heimildir til að sinna eftirliti með búsetu í atvinnuhúsnæði og aðgangs að íbúðarhúsnæði í tengslum við eldvarnareftirlit. Þá er slökkviliðsstjórum jafnframt veitt heimild til að beita stjórnvaldssektum við brot á lögum og reglugerðum um brunavarnir.  

Leiðbeiningar um beitingu stjórnvaldssekta  

Samkvæmt lögum um brunavarnir er slökkviliðsstjóra heimilt að leggja stjórnvaldssekt á einstaklinga og lögaðila sem brjóta gegn ákvæðum laganna. Markmiðið með þessum leiðbeiningum er að leiðbeina slökkviliðsstjórum við beitingu um slíkra sekta og tryggja að ákvarðanir séu teknar á samræmdan og gagnsæjan hátt.  

Leiðbeiningar um aðgang að húsnæði til skoðunar og eftirlits  

Slökkviliðsstjórar hafa lögbundna heimild til aðgangs að húsnæði til skoðunar og eftirlits samkvæmt lögum um brunavarnir. Þessar leiðbeiningar veita stuðning og aðstoð við framkvæmd þessara verkefna og stuðla að samræmi og gagnsæi í framkvæmdinni.  

Markmiðið með leiðbeiningunum er að efla brunavarnir og tryggja öryggi fólks með því að skýra hlutverk og heimildir slökkviliða enn frekar. Með útgáfu þessara leiðbeininga eru tekin mikilvæg skref í átt að samræmdri og markvissri framkvæmd eftirlits í þágu öryggis. 

Nýjar leiðbeiningar HMS um beitingu stjórnvaldssekta og aðgang að húsnæði til skoðunar og eftirlits 

Í október 2023 var 58 skjölum (kaupsamningum og afsölum) um atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu þinglýst. Heildarfasteignamat seldra eigna var 4.843 milljón krónur. 

Á sama tíma var 39 skjölum (kaupsamningum og afsölum) um atvinnuhúsnæði utan höfuðborgarsvæðisins þinglýst. Heildarfasteignamat seldra eigna var 752 milljónir króna.

Uppfært 8. mars 2024. Tölur í fréttinni voru uppfærðar eftir að upp komst um villu í gagnavinnslu með kaupsamninga um atvinnuhúsnæði.

Viðskipti með atvinnuhúsnæði í október 2023

Þjónustuflokkar

Þjónustuflokkar

Viðskipti með atvinnuhúsnæði í október 2023

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Verðþrýstingur á leigumarkaði minni en í fyrra

Mánaðarskýrsla HMS júlí 2025

Vísitala leiguverðs lækkaði um 0,41 prósent á milli mánaða í júní 2025

Nýjar leiðbeiningar HMS um beitingu stjórnvaldssekta og aðgang að húsnæði til skoðunar og eftirlits

Fleiri fréttir

Verðþrýstingur á leigumarkaði minni en í fyrra

Mánaðarskýrsla HMS júlí 2025

Vísitala leiguverðs lækkaði um 0,41 prósent á milli mánaða í júní 2025

Nýjar leiðbeiningar HMS um beitingu stjórnvaldssekta og aðgang að húsnæði til skoðunar og eftirlits