Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

HMS, Samtök fyrirtækja í fjármálaþjónustu, Samtök iðnaðarins og Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins stóðu fyrir ráðstefnunni Brunavarnir og öryggi til framtíðar sem haldin var þann 4. september.  Ráðstefnan var haldin vegna þess að fimm ár eru liðinn frá eldsvoðanum á Bræðraborgarstíg sem var mannskæðasti bruni þessarar aldar.  

Á ráðstefnunni var gerð grein fyrir stöðu umbótavinnu sem ráðist var í eftir brunann, en í honum létust þrír einstaklingar á þrítugsaldri, nokkrir slösuðust og húsið eyðilagðist nær alveg.

12 af 13 tillögum komnar til framkvæmda eða eru í vinnslu

Í kjölfar brunans hófst víðtæk vinna þar sem stofnanir og atvinnulíf tóku höndum saman til að efla öryggi og bæta eftirlit. HMS leiddi þverfaglegan samráðsvettvang sem árið 2021 lagði fram þrettán úrbótatillögur beint til þriggja ráðuneyta.

Nú, fimm árum síðar, hafa 12 af 13 úrbótatillögum annað hvort komist til framkvæmda eða eru í vinnslu samkvæmt samantekt HMS sem kynnt var á ráðstefnunni. Tillaga 13, sem ekki hefur enn komist á framkvæmdastig, felst í að ráðist verði í endurskoðun á lögum um brunatryggingar með það að markmiði að auka hvata húseigenda til að sinna brunavörnum í gegnum brunatryggingar. Bent var á ráðstefnunni að horfa mætti til jákvæðrar reynslu Svía í þeim efnum.

Hér fyrir neðan er yfirlit yfir tillögurnar 13. Þrátt fyrir að mikið hafi áunnist á þeim tíma sem liðinn er frá brunanum, er brýnt að halda áfram eftirfylgni með þessum verkefnum. Brunavarnir eru ekki tímabundin vinna heldur viðvarandi verkefni sem snertir allt samfélagið.

Fimm ár frá Bræðraborgarstíg – 12 af 13 úrbótatillögum komnar til framkvæmda eða í vinnslu

Í kjölfar umfjöllunar í Kastljósi vill HMS koma eftirfarandi á framfæri:

HMS er meðvitað um mikilvægi þess að vinna gegn gullhúðun regluverks og hefur það að leiðarljósi í öllum sínum störfum. Stofnunin tekur heils hugar undir þá gagnrýni sem sett var fram í Kastljósi af hálfu innlendra gluggaframleiðenda sem ekki hafa aðgengi að faggiltri prófunarstofu. Sú staða hefur gert það að verkum að samkeppnisstaða þeirra gagnvart erlendum framleiðendum er verri fyrir vikið. Það er ekki ásættanlegt.

HMS hyggst tryggja aðgengi íslenskra gluggaframleiðenda að faggiltum prófunum þegar á þessu ári. Núverandi gluggaprófunarbúnaður sem staðsettur er hjá Tæknisetri þarfnast uppfærslu en gert er ráð fyrir að verja hátt í 10 milljónum króna í að uppfæra hann. HMS hefur gert samkomulag við Tæknisetur um að stofnunin taki þátt í fjármögnun vegna þess kostnaðar og mun HMS inna fyrstu greiðslu af hendi síðar í þessum mánuði.

HMS hefur enn fremur að höfðu samráði við Minjastofnun unnið tillögu að breytingum á byggingarreglugerð sem fela í sér að gluggar sem smíðaðir eru í friðuð og friðlýst hús hér á landi verði undanþegnir frá CE-merkingu.

Við lokun NMÍ var stefnt að því að byggingarvörur skyldu prófaðar af faggiltum prófunarstofum, helst á einkamarkaði, eins og þekkist hjá nágrannaríkjum okkar. Þegar ljóst var að einkamarkaðurinn hefði ekki áhuga á að taka þetta hlutverk að sér, hafði HMS frumkvæði að því, í samstarfi við Tæknisetur, að vinna að því að faggiltar gluggaprófanir gætu átt sér stað hér á landi. Það er nú loksins komið í góðan farveg.

Tekið skal skýrt fram að enginn íslenskur gluggaframleiðandi hefur verið beittur viðurlögum af hálfu HMS í því frumkvæðiseftirliti sem nú stendur yfir. Öðru gegnir hins vegar um erlenda glugga þar sem sölubanni hefur verið beitt í 11 skipti á tveimur árum og nokkrir gluggar sem reynt var að flytja inn en töldust ófullnægjandi fyrir íslenskar aðstæðar hafa í kjölfar skoðunar HMS verið teknir af markaði. Síðan HMS hóf frumkvæðiseftirlit með innfluttum gluggum í byrjun árs 2024 hafa alls verið gefin út 64 tilmæli um úrbætur enda eru gluggar eitt helsta vandamálið í alvarlegum gallamálum hér á landi.

Síðustu misseri hafa komið fram mörg dæmi um lekavandamál og myglu í mannvirkjum sem rekja má til glugga og fögnum við því að með þessu samkomulagi séum við skrefinu nær því að hérlendis séu einungis boðnir fram áreiðanlegir gluggar m.t.t. veðurfars. Almennar undanþágur frá CE-merkingum koma ekki til greina þar sem hérlendis þurfa gluggar að uppfylla sértækar kröfur vegna veðurálagsins. Þessi túlkun hefur verið staðfest í úrskurði Úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála (mál nr. 117/2023).

Um 120 nýjar lóðir voru skráðar í fasteignaskrá í ágúst 2025

Flestar lóðir sem skráðar voru í ágúst voru af gerðinni sumarhúsalóð. 

Flestar lóðir voru skráðar i sveitarfélaginu Bláskógarbyggð.  

Alls voru 120 nýjar lóðir staðfestar í fasteignaskrá HMS í ágústmánuði 2025. Flestar þeirra eru sumarbústaðalóðir, alls 43 talsins. Íbúðarhúsalóðir voru 33 talsins og vegsvæði voru óvenju mörg miðað við aðra mánuði ársins eða 12 talsins. 

Myndin hér að ofan sýnir mánaðarlegar tölur um fjölda nýskráðra lóða eftir öllum flokkum. Líkt og myndin sýnir eru flestar lóðir staðfestar í mánuðunum ætlaðar sumarbústöðum og er stærstur hluti þeirra staðsettur í Bláskógabyggð eða 31 talsins en 10 þeirra í Múlaþingi. Lóðir fyrir íbúðarhús eru 33 og eru flestar þeirra  í sveitarfélögunum Ölfusi og Skagafirði eða 11 í hvoru fyrir sig. 

Uppbygging vegsvæðis hefur áhrif á tölur mánaðarins. 

Uppbygging 7,4 km langs kafla á vegsvæði Hagabrautar milli Landvegar og Reiðholts í Holtum hefur þau áhrif að óvenju mörg vegsvæði voru skráð í mánuðunum eða 12 talsins. Atvinnulóðir voru 18 og dreifast þær nokkuð jafnt yfir stærri sveitarfélögin. 10 eignir eru með notkunina lóð eða annað land en líklegt er að notkunarskráning þeirra breytist þegar fram líða stundir. 

Skráning sumarbústaðalóða í Bláskógarbyggð áberandi í tölum ágústmánaðar 

Framþróun í sjálfbærri mannvirkjagerð á Íslandi

Krafa um skil á lífsferilsgreiningu (LCA) fyrir nýbyggingar tekur gildi 1. september 2025.

Skil við umsókn um byggingarleyfi, en ekki við lokaúttekt að sinni.

Markmiðið er að styðja fagaðila við að tileinka sér aðferðafræðina áður en tvíþætt skil verða tekin upp síðar.

Nálgunin er í samræmi við áherslur á Norðurlöndum, þar sem lögð er áhersla á gæði gagna á hönnunarstigi og stigvaxandi innleiðingu losunarviðmiða.

Frá og með 1. september 2025 tekur gildi krafa um skil á lífsferilsgreiningu (LCA) fyrir nýbyggingar sem hluti af byggingarreglugerðinni. Með þessu stígur íslenskur byggingariðnaður stórt skref í átt að sjálfbærari framtíð og í samræmi við markmið verkefnisins Byggjum grænni framtíð (Byggjum grænni framtíð - Byggjum Grænni Framtíð) um að draga úr losun um 43% fyrir árið 2030.

Lífsferilsgreiningar gera kleift að meta heildarumhverfisáhrif bygginga, allt frá hráefnisöflun til niðurrifs. Með samræmdri aðferðafræði verða niðurstöður samanburðarhæfar og skapa grundvöll fyrir næstu skref, m.a. að leggja grunn að innleiðingu losunarviðmiða og takmörkun á losun.

Í kjölfar reynslu á aðlögunartímabilinu, sem hófst í mars 2024, hefur verið ákveðið að einfalda innleiðinguna. Það felur í sér að skil á LCA verður krafist við umsókn um byggingarleyfi, en ekki við lokaúttekt eins og áður var gert ráð fyrir. Með þessu fá fagaðilar svigrúm til að tileinka sér aðferðafræðina á hönnunarstigi og byggja upp færni áður en tvíþætt skil verða tekin upp síðar.

Þessi nálgun er í samræmi við áherslur á Norðurlöndum, þar sem lögð er sérstök áhersla á gæði gagna á hönnunarstigi og stigvaxandi innleiðingu losunarviðmiða. Með þessu er tryggð markvissari og raunhæfari innleiðing án þess að draga úr gæðum greininganna eða markmiðum reglugerðarinnar.

HMS hefur sett upp sérstaka skilagátt(Skilagátt LCA | Húsnæðis- og mannvirkjastofnun)  þar sem niðurstöður eru skráðar og fylgigögn afhent. Á vef HMS (Lífsferilsgreining (LCA) | Húsnæðis- og mannvirkjastofnun) er jafnframt að finna ítarlegar leiðbeiningar, íslensk meðaltalsgildi og gagnleg ráð sem styðja fagaðila í útreikningum og hönnunarvinnu.

Innleiðing LCA markar tímamót í íslenskri mannvirkjagerð, hún gerir losun sýnilega, auðveldar upplýstar ákvarðanir og stuðlar að umhverfisvænni byggingum framtíðarinnar.

Sjá frétt á vef Stjórnaráðsins Stjórnarráðið | Einföldun á kröfum um lífsferilsgreiningar bygginga

HMS greiddi þann 1. september síðastliðinn um 887 milljónir króna í húsnæðisstuðning til leigjenda vegna leigu í ágúst. Þessar greiðslur styðja við þúsundir heimila um allt land og miða að því að draga úr húsnæðiskostnaði efnaminni leigjenda og auka húsnæðisöryggi þeirra. Stuðningurinn skiptist í tvo meginflokka; almennar húsnæðisbætur og sérstakan húsnæðisstuðning fyrir íbúa Kópavogs og Skagafjarðar.  

Húsnæðisbætur, sem er stærsti hluti þessa stuðnings, er ætlað að lækka húsnæðiskostnað tekju- og eignalægri leigjenda til að styðja þá við að standa straum af leigugreiðslum. HMS greiddi um 861 milljón króna til um 16.566 umsækjanda í almennar húsnæðisbætur vegna leigu í ágústmánuði. 

Sérstakur húsnæðisstuðningur fyrir Kópavog og Skagafjörð 

HMS greiðir einnig sérstakan húsnæðisstuðning fyrir sveitarfélögin Skagafjörð og Kópavog sem hluta af tilraunaverkefni stjórnvalda. Sérstakur húsnæðisstuðningur er á forræði sveitarfélaganna og felur í sér aukinn stuðning við þá sem sökum fjárhagslegra- eða félagslegra aðstæðna eiga erfitt með að standa straum af húsnæðiskostnaði. Greiddar voru um 25 milljónir króna til um 960 umsækjenda í Kópavogi og 85 umsækjenda í Skagafirði vegna leigu í ágúst. 

Tæpar 887 milljónir í húsnæðisstuðning í ágúst

Tæpar 887 milljónir í húsnæðisstuðning í ágúst

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Almennar húsnæðisbætur

Sérstakur húsnæðisstuðningur fyrir Kópavog og Skagafjörð

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Fimm ár frá Bræðraborgarstíg – 12 af 13 úrbótatillögum komnar til framkvæmda eða í vinnslu

Tilkynning frá HMS

Skráning sumarbústaðalóða í Bláskógarbyggð áberandi í tölum ágústmánaðar

LCA-krafa tók gildi 1. september 2025

Fleiri fréttir

Fimm ár frá Bræðraborgarstíg – 12 af 13 úrbótatillögum komnar til framkvæmda eða í vinnslu

Tilkynning frá HMS

Skráning sumarbústaðalóða í Bláskógarbyggð áberandi í tölum ágústmánaðar

LCA-krafa tók gildi 1. september 2025