Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Gera má ráð fyrir að um 50 þúsund heimili séu á leigumarkaði hér á landi

Ætla má að heimilum á leigumarkaði gæti fjölgað um fjögur til sex þúsund á næstu fimm árum

Spáin tekur tillit til stöðu aðfluttra á leigumarkaði og byggir á mannfjöldaspá Hagstofu Íslands

Um 50 þúsund heimili eru á leigumarkaði í dag en þeim gæti fjölgað um fimm þúsund á næstu fimm árum að mati HMS. Matið byggir á nýrri mannfjöldaspá Hagstofu Íslands, meðalheimilisstærð á leigumarkaði og nýrri mælingu HMS á stærð leigumarkaðar þar sem sérstaklega hefur verið tekið tillit til aðfluttra á leigumarkaði.

Um 50 þúsund heimili á leigumarkaði í dag

Stærð leigumarkaðar hér á landi hefur verið verulega vanmetin þar sem búsetumælingar náðu ekki til aðfluttra íbúa nema að takmörkuðu leyti. Nýlega lét HMS framkvæma sérstaka búsetumælingu meðal aðfluttra félagsmanna þriggja stéttarfélaga og í ljós kom að um 74% aðfluttra eru á leigumarkaði hér á landi samanborið við um 15% innfæddra íbúa.

Að teknu tilliti til búsetu aðfluttra íbúa má ætla að um 28% fullorðinna búi í leiguhúsnæði, eða um 85 þúsund manns. Miðað við niðurstöður úr ársfjórðungslegum búsetumælingum má ætla að um 23% barna búi í leiguhúsnæði en um 76% búi í eignarhúsnæði. Heildarfjöldi íbúa á leigumarkaði gæti því verið í kringum 105 þúsund manns í ár.

Samkvæmt árlegri leigumarkaðskönnun HMS fyrir árið 2025 bjuggu að meðaltali 2,1 einstaklingur í hverri leiguíbúð. Þar af leiðandi má gera ráð fyrir að um það bil 50 þúsund heimili séu á leigumarkaði hér á landi í ár.

Fyrra mat HMS á fjölda heimila á leigumarkaði hljóðaði upp á u.þ.b. 35 þúsund íbúðir, en fjölgunin skýrist einna helst af því að fleiri eru á leigumarkaði en áður var talið. Þá er einnig rétt að nefna að fjöldi heimila á leigumarkaði stendur ekki endilega í beinu sambandi við opinbera talningu á fjölda íbúða. Þetta er vegna þess að í sumum tilvikum er verið að leigja húsnæði sem ekki er skráð sem íbúðarhúsnæði auk þess sem í öðrum tilfellum er einungis verið að leigja hluta úr fasteign.

Ætla má að heimili á leigumarkaði gætu orðið allt að 56 þúsund árið 2030

Miðað við nýja mannfjöldaspá Hagstofu Íslands má ætla að heimilum á leigumarkaði gæti fjölgað um 4.400 til 6.000 á næstu fimm árum, líkt og sjá má á meðfylgjandi mynd.

Spáin byggir á óbreyttu hlutfalli fullorðinna einstaklinga á leigumarkaði eftir aldursbilum út spátímabilið auk þess sem miðað er við óbreytta meðalheimilisstærð á leigumarkaði og að búseta barna dreifist með sambærilegum hætti á milli leigu- og eignarhúsnæðis og í dag.

Hagstofa Íslands gefur út háspá, miðspá og lágspá fyrir mannfjöldaþróun sem leiðir af sér háspá, miðspá og lágspá HMS um stærð leigumarkaðar fram til ársins 2030.

Heimilum á leigumarkaði gæti fjölgað um fimm þúsund fram til 2030

Seltjarnarnesbær hefur bæst við notendahóp umsóknarviðmóts byggingarleyfa hjá HMS. Þetta er mikilvægt skref í þeirri vegferð að samræma og einfalda umsókn og útgáfu byggingarleyfa hjá öllum sveitarfélögum á landinu og stuðla að vandaðri mannvirkjagerð til framtíðar. Með beinu aðgengi að reglulega uppfærðum gögnum um byggingarleyfisumsóknir og afgreiðslu þeirra fæst stórbætt yfirsýn yfir stöðu uppbyggingar á Íslandi. 

Kynntu þér allt um verkefnið Byggingarleyfi á Íslandi allt á einum stað.

Umsóknarviðmót byggingarleyfa á Seltjarnarnesi komið í loftið

Fleiri fyrirtæki starfa í byggingariðnaði á þriðja ársfjórðungi þessa árs en á sama tímabili í fyrra, samkvæmt tölum frá Hagstofu um nýskráningar og gjaldþrot í greininni. Hins vegar fækkar nýskráningum umfram gjaldþrot á milli ára.

Fyrirtækjum fjölgar hægar í byggingariðnaði vegna færri nýskráninga

Á þriðja ársfjórðungi ársins urðu 22 fyrirtæki gjaldþrota og 130 fyrirtæki voru nýskráð. Nýskráningar umfram gjaldþrot voru því 108 á þriðja ársfjórðungi 2025 samanborið við 124 á sama tíma í fyrra.

Nýskráningum fækkar á milli ára þar sem 130 fyrirtæki í greininni voru nýskráð á þriðja ársfjórðungi 2025 miðað við 141 á sama tíma í fyrra. Fyrirtækjum fjölgar hægar í greininni vegna færri nýskráninga á milli ára.

Áfram hægist á gjaldþrotum fyrirtækja í byggingariðnaði, en á fyrstu þremur fjórðungum ársins urðu 156 fyrirtæki í greininni gjaldþrota, samanborið við 162 fyrirtæki í fyrra. Nýskráningar umfram gjaldþrot á fyrstu þremur ársfjórðungum voru því 257 samanborið við 262 á sama tíma í fyrra.

Myndirnar hér að ofan sýna nýskráningar og gjaldþrot byggingarfyrirtækja á þriðju ársfjórðungum og fyrstu þremur ársfjórðungum á tímabilinu 2008 til 2025. Frá árinu 2013 hafa nýskráningar verið fleiri en gjaldþrot sem bendir til þess að fyrirtækjum hafi fjölgað í greininni ár frá ári.

Fyrirtækjum fjölgar í byggingariðnaði á milli ára

HMS hefur endurvakið útgáfu á svonefndum Rb-blöðum, sem eru tækni- og leiðbeiningablöð um mannvirkjagerð. Viðfangsefni Rb-blaða hafa verið fjölbreytt í gegnum tíðina. Í tilefni útgáfu nýrra blaða endurútgefur HMS eldri blöð í lok hvers mánaðar sem tengjast málefnum líðandi stundar.

Rb-blað mánaðarins fjallar í þetta skiptið um hitamyndun húsa.

Rb-blað mánaðarins var gefið út í september 2013 og lýsir það hitamyndun með varmamyndavél sem sýnir breytilegan yfirborðshita mismunandi byggingarhluta eftir uppbyggingu og varmamótstöðu þeirra. Hitamyndun greinir og sýnir mismunandi varmamótstöðu byggingarhluta og loftleka. Aðferðin er heppileg til að skoða og fylgjast með varmatæknilegum eiginleikum og orkutapseiginleikum byggingarhluta, einkum þegar þarf yfirsýn yfir stóra fleti eða þegar myndræn lýsing er æskileg. Blaðið má nálgast með því að smella á þennan hlekk.

Önnur útgefin Rb-blöð má nálgast með því að smella á þennan hlekk.

Varmatap bygginga að skiptir máli, sérstaklega þegar kólna fer í veðri.  Unnt er að nota hitamyndun til að staðsetja varmatap, kuldabrýr og loftlekastaði og til að skoða lagnir í byggingum, t.d. kælirafta, hitakapla og gólfhitarör, rafbúnað o.s.fv. Auk þess gagnast hún við nákvæmar hitamælingar og til að fá gott yfirlit yfir geislunarstuðla yfirborðsflata byggingar.

Að kanna reglulega varmatap í byggingum skiptir miklu máli t.d. fyrir orkunotkun, þægindi og umhverfisáhrif.

Þegar varmi tapast í byggingarhluta þarf að auka afköst húshitunarkerfins til að halda ásættanlegu hitastigi.

Varmatap getur þýtt aukin orkunotkun og hærri hitunarkostnaður.

Rétt notkun á eingangrun og aukinn loftþéttileiki á tilteknum stöðum getur dregið úr hættu á myglumyndun og rakavandamálum.

Önnur gömul frétt

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun