Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunamálaskólinn

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Slökkviliðin

Stofnframlög

Þjónustuaðilar brunavarna

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur og lán

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Brunavarnir

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Rúmlega 4.500 nýir leigusamningar tóku gildi í leiguskrá á fyrsta ársfjórðungi 2025, tæplega 14 prósent fleiri en á sama tímabili í fyrra

Stórtækir íbúðareigendur eiga 21 prósent íbúða í Reykjavík og 26 prósent íbúða í Reykjanesbæ

Á höfuðborgarsvæðinu er leiguverð lægra þar sem stórtækir íbúðareigendur eru umsvifameiri

Alls tóku 4.554 nýir leigusamningar gildi í leiguskrá HMS á fyrsta ársfjórðungi 2025 á sama tíma og 2.494 samningar féllu úr gildi. Gildum samningum fjölgaði þannig um 2.060 á tímabilinu. Til samanburðar tóku 3.968 nýir leigusamningar gildi á fyrsta ársfjórðungi árið 2024 og því fjölgaði nýskráningu leigusamninga á fyrsta ársfjórðungi um tæp 14 prósent milli ára. Þetta kemur fram í upplýsingum sem HMS hefur unnið upp úr leiguskrá.

Stórtækir íbúðareigendur umsvifamiklir í Reykjavík og Reykjanesbæ

Nýverið birti HMS nýtt mælaborð þar sem upplýsingar um eignarhald íbúða eftir sveitarfélögum eru gerðar aðgengilegar. Þar má meðal annars nálgast upplýsingar um fjölda og hlutfall íbúða í eigu einstaklinga og lögaðila eftir eignarfjölda. Skilgreina má stórtæka íbúðareigendur sem lögaðila sem eiga fleiri en eina íbúð og einstaklinga sem eiga 5 eða fleiri íbúðir.

Hlutfall íbúða í eigu stórtækra íbúðareigenda er hæst í Reykjavíkurborg (21 prósent) á höfuðborgarsvæðinu og í Reykjanesbæ (26 prósent) í nágrenni höfuðborgarsvæðisins. Líkt og fram hefur komið hefur hlutfall íbúða í eigu lögaðila í Reykjavík rúmlega tvöfaldast frá árinu 2005 en lækkað talsvert á síðasta áratug í Reykjanesbæ.

Leiguverð lægra þar sem stórtækir íbúðareigendur eru umsvifameiri á höfuðborgarsvæðinu

Á meðfylgjandi mynd má sjá samband meðaltals heildarleiguverðs í öllum gildum samningum og hlutfalls íbúða í eigu stórtækra íbúðareigenda eftir sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu og í nágrenni þess. Neikvæð fylgni er á milli hlutdeildar stórtækra íbúðaeigenda og leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu, á meðan engin fylgni er á milli þessara tveggja stærða í nágrenni höfuðborgarsvæðisins.

Þessi mismunur skýrist að minnsta kosti að hluta til af ólíkri samsetningu lögaðila sem eiga og leigja út íbúðarhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu og í nágrenni þess. Til lögaðila teljast meðal annars óhagnaðardrifin leigufélög og sveitarfélög sem leigja út íbúðarhúsnæði á verði sem alla jafna er töluvert undir því verði sem almennt ríkir á leigumarkaði. Hins vegar teljast einnig til lögaðila önnur leigufélög sem hafa atvinnu af útleigu íbúðarhúsnæðis og láta verðsetningu ráðast af markaðsaðstæðum.

Á höfuðborgarsvæðinu, og þá sérstaklega í Reykjavíkurborg, er talsvert hærra hlutfall leiguíbúða á vegum óhagnaðardrifinna leigufélaga og sveitarfélaga en í nágrannasveitarfélögum höfuðborgarsvæðisins. Þar sem starfsemi slíkra leigusala dregur niður meðalleiguverð virðist leiguverð lægra í sveitarfélögum þar sem stórtækir íbúðareigendur eru umsvifameiri á höfuðborgarsvæðinu.

Í nágrannasveitarfélögum höfuðborgarsvæðisins er vægi hagnaðardrifinna leigufélaga hins vegar meira en á höfuðborgarsvæðinu. Þar má ekki sjá neina augljósa fylgni á milli leiguverðs og hlutdeildar stórtækra leigusala.

Hægt er að nálgast meðalleigu íbúða í leiguverðsjá HMS, sem byggir á samningum úr Leiguskrá. Þar geta notendur valið landsvæði, sveitarfélag og póstnúmer leigueigna, fjölda herbergja og flatarmáls samnings. Einnig geta notendur síað leigusamninga eftir tegund leigusala og eftir því hvort samningar séu tímabundnir eða ekki.

Nýskráðir leigusamningar á fyrsta ársfjórðungi 14 prósent fleiri en í fyrra

Andvirði umsókna um hlutdeildarlán nam um 732 milljónum króna en 357 milljónir króna eru til úthlutunar.

51 umsókn að andvirði um 701 milljón króna var með samþykktu kauptilboði.

Mikill meirihluti umsókna er vegna íbúða á höfuðborgarsvæðinu og flestar til kaupa á íbúðum í Hafnarfirði.

Alls bárust HMS 53 umsóknir um hlutdeildarlán í apríl að andvirði um 732 milljóna króna, en 357 milljónir króna eru til úthlutunar fyrir tímabilið. HMS vinnur að yfirferð umsókna og stefnt er á að klára afgreiðslu þeirra fyrir lok apríl.

Í ljósi mikillar eftirspurnar umfram það fjármagn sem er til úthlutunar, er útlit fyrir að draga þurfi úr samþykktum umsóknum í samræmi við forgangsreglur þar sem talsverðar líkur eru á að upphæð samþykktra umsókna verði umfram þá fjárhæð sem er til úthlutunar að þessu sinni.

Meirihluti umsókna til kaupa á íbúðum á höfuðborgarsvæðinu

Flestar umsóknir bárust vegna kaupa á íbúðum á höfuðborgarsvæðinu, þar sem alls var sótt um hlutdeildarlán að fjárhæð 534 milljónir króna vegna 37 íbúða. Þessar íbúðir eru staðsettar í Reykjavík, Hafnarfirði og Mosfellsbæ. Á vaxtarsvæðum eru flestar umsóknir vegna íbúða á Suðurnesjum, einkum í Reykjanesbæ og Suðurnesjabæ. Á landsbyggðinni er m.a. sótt um lán vegna íbúða á Hellu og Neskaupsstað.

Umsóknir með samþykkt kauptilboð í forgangi

Hlutdeildarlán eru veitt til kaupa á nýjum íbúðum og standa þau til boða fyrir fyrstu kaupendur og þau sem ekki hafa átt íbúð síðastliðin fimm ár og eru undir tilteknum tekjumörkum. Í forgangi eru umsóknir þar sem staðfest kauptilboð liggur fyrir, auk þess sem miða skal við að á hverju ári verði að minnsta kosti 20% veittra hlutdeildarlána veitt til kaupa á íbúðum utan höfuðborgarsvæðisins.

53 umsóknir um hlutdeildarlán í apríl 2025

Íbúðaverð hækkaði á milli mánaða í mars og mældist 110,9 stig

Á síðustu tólf mánuðum hefur íbúðaverð hækkað um 7,98 prósent, en árshækkunin nam 8,4 prósent í febrúar

Íbúðaverð hækkaði um 4,05 prósent að raunvirði á ársgrundvelli í mars, samanborið við 4,06 prósenta raunverðshækkun í febrúar

Vísitala íbúðaverðs mældist 110,9 stig í mars og hækkaði um 0,36 prósent á milli mánaða. Á síðustu tólf mánuðum hefur íbúðaverð hækkað um 7,98 prósent, á sama tíma og verðbólga mældist 3,8 prósent.

Íbúðaverð helst nokkuð stöðugt annan mánuðinn í röð, en í febrúar síðastliðinn hækkaði íbúðaverð um 0,09 prósent á milli mánaða. Á mynd hér að neðan má sjá mánaðarbreytingu vísitölu íbúðaverðs á síðustu mánuðum.

Taflan hér að neðan sýnir vísitöluna, ásamt mánaðarhækkun hennar og 12 mánaða hækkun, auk fjögurra undirvísitalna fjölbýlis og sérbýlis á landsbyggðinni og á höfuðborgarsvæðinu.

Vísitala | Gildi | Breyting á milli mánaða | 12 mánaða breyting

Á milli marsmánaða 2024 og 2025 hækkaði íbúðaverð um 4,05 prósent umfram almenna verðlagsþróun. Til samanburðar hækkaði raunverð íbúða um 4,06 prósent á milli febrúarmánaða 2024 og 2025. Raunverðshækkanir íbúða á ársgrundvelli hafa því haldist stöðugar á milli mánaða.

Mesta breytingin á milli mánaða var í undirvísitölu sérbýlis á höfuðborgarsvæðinu, en hún hækkaði um 1,56 prósent í mars. Frá því í nóvember í fyrra hefur undirvísitalan hækkað og lækkað til skiptis á milli mánaða.

Undirvísitala fjölbýlis á höfuðborgarsvæðinu lækkaði hins vegar um 0,18 prósent í mars, eftir að hafa hækkað um 1,6 prósent í febrúar. Undirvísitalan hækkaði um 6,23 prósent á milli marsmánaða 2024 og 2025, en til samanburðar hækkaði hún um 7 prósent á milli febrúarmánaða og 7,6 prósent á milli janúarmánaða.

Mæla­­­borð fyr­­­­ir vísi­­­­töl­­­­ur HMS

Mælaborð fyrir vísitölur HMS um íbúða- og leiguverð er aðgengilegt á vef HMS. Þar er hægt að nálgast þróun vísitölu íbúðaverðs, ásamt vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggð.

Einnig sýnir mælaborðið undirvísitölur íbúðaverðs og eldri vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu fyrir tímabilið 1994-2024 sem var birt á vef Fasteignaskrár, auk sameiginlegrar vísitölu, sem er byggð á eldri vísitölum íbúðaverðs fyrir tímabilið 1981-2024 og nýrri undirvísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og tekur gildið 100 í janúar 2024.

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,36 prósent í mars 2025

Áætluð íbúðaþörf eykst á milli áætlana vegna aukinnar fólksfjölgunar undanfarin tvö ár.

Byggja þyrfti árlega 10 íbúðir til viðbótar til þess að halda í íbúðaþörf.

Sveitarfélagið stefnir að úthlutun lóða fyrir 147 íbúðir á næstu tveimur árum til að tryggja nægt framboð.

Sveitarfélagið Skagafjörður hefur staðfest endurskoðaða húsnæðisáætlun fyrir árið 2025. Samkvæmt áætluninni er gert ráð fyrir að íbúum sveitarfélagsins muni fjölga um 415 á næstu tíu árum, sem samsvarar 9,4% aukningu. Til samanburðar hefur íbúum fjölgað um 106 frá árinu 2021, eða 2,5%.

Íbúðaþörf aukist mikið á síðustu tveimur árum

Samkvæmt húsnæðisáætluninni er áætlað að þörf verði að meðaltali fyrir um 19 nýjar íbúðir á ári eða alls 92 íbúðir á næstu fimm árum og 188 á næstu tíu árum. Íbúðauppbygging í Skagafirði hefur aukist nokkuð undanfarin ár og hefur fullbúnum íbúðum fjölgað að meðaltali um 17 á ári síðustu fimm ár, og um 13 íbúðir á ári síðustu tíu ár sem nánast í samræmi við áætlaða þörf. Vegna aukinnar fólksfjölgunar síðastliðin tvö ár, þegar íbúum sveitarfélagsins fjölgaði umfram spár, þá er nú gert ráð fyrir þörf fyrir fleiri íbúðir árlega heldur en í fyrri áætlunum.

Samkvæmt nýjustu talningu HMS voru 28 íbúðir í byggingu í Skagafirði í mars 2025. Það er aðeins færri en á sama tíma síðustu tvö ár. Í mars í fyrra voru 9,7% fleiri íbúðir í byggingu og í mars 2023 voru þær 12,5% fleiri en þær eru nú. Á myndinni hér að neðan má sjá að flestar íbúðirnar eru á framvindustigum 4 og 5, sem þýðir annars vegar að mannvirkið er fokhelt og hins vegar að það er tilbúið til innréttingar. Þær íbúðir ættu því flestar að skila sér á markaðinn á þessu ári.

Fjöldi íbúða sem nú teljast í byggingu nægir ekki til þess að mæta þeirri íbúðaþörf sem sveitarfélagið áætlar að verði á næstu tveimur árum. Byggja þyrfti að meðaltali um 10 íbúðir til viðbótar árlega til að halda í við áætlaða þörf sé tekið mið af þeim fjölda sem nú er í byggingu og að uppbyggingin verði með sama takti.

Markmið Skagafjarðar í húsnæðismálum

Sveitarfélagið Skagafjörður stefnir að því að mæta ólíkum húsnæðisþörfum íbúa með fjölbreyttu framboði íbúða í öllum þéttbýliskjörnum. Áhersla er lögð á skipulag íbúðahverfa með fjölbreyttum húsagerðum þar sem einbýlishús eru algengust, en jafnframt er stefnt að því að bjóða upp á lóðir undir fjölbýli og hagkvæmt húsnæði fyrir fyrstu kaupendur og þá sem vilja minnka við sig.

Gott atvinnuástand og fjölbreytt atvinnustarfsemi laðar að fleiri íbúa til Skagafjarðar. Sveitarfélagið vinnur markvisst að því að skapa skilyrði fyrir fjölgun bæði starfa og íbúa, meðal annars með uppbyggingu leikskóla, iðnaðar- og athafnasvæða og með stuðningi við verkefni tengd grænni orku og ferðaþjónustu.

Nægt lóðaframboð til að mæta vaxandi íbúðaþörf

Skagafjörður hefur nú skipulagt lóðir fyrir 147 íbúðir á næstu 2 árum. Lóðaframboð ætti því að mæta vel áætlaðri íbúðaþörf gangi úthlutunaráætlanir eftir. Hins vegar er ekki sjálfgefið að lóðir sem úthlutað er verði nýttar til byggingar innan tilskilins tíma. Uppbygging veltur á þáttum eins og fjármögnun, áhuga verktaka og skilyrðum á fasteignamarkaði og því geta þessir þættir haft áhrif á misræmi milli áætlana og framkvæmda sem farið verði í.

HMS birtir spurningu mánaðarins á vefsíðunni byggingarreglugerd.is. Með spurningu mánaðarins er leitast við að svara algengum spurningum sem sérfræðingum HMS á sviði starfsumhverfis mannvirkjagerðar berast.

Spurning mánaðarins í apríl fjallar um hvenær þarf að sækja um leyfi til byggingarfulltrúa og hvenær ekki.

Hvenær þarf að sækja um leyfi til byggingarfulltrúa og hvenær ekki?

Þjónustuflokkar

Þjónustuflokkar

Hvenær þarf að sækja um leyfi til byggingarfulltrúa og hvenær ekki?

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Hér má nálgast spurningu mánaðarins

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Nýskráðir leigusamningar á fyrsta ársfjórðungi 14 prósent fleiri en í fyrra

53 umsóknir um hlutdeildarlán í apríl 2025

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,36 prósent í mars 2025

Íbúum fjölgar í Skagafirði

Fleiri fréttir

Nýskráðir leigusamningar á fyrsta ársfjórðungi 14 prósent fleiri en í fyrra

53 umsóknir um hlutdeildarlán í apríl 2025

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,36 prósent í mars 2025

Íbúum fjölgar í Skagafirði