Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Skráðu þig á póstlista HMS og fáðu allar nýjustu fréttir sendar í pósthólfið þitt.

Póstlisti HMS

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Burður

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Rb-blöð

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Tæplega 1.100 kaupsamningum var þinglýst í október  

Útlit er fyrir að kaupsamningum hafi fækkað í nóvember 

Meiri kaupáhugi nú í byrjun desember heldur en í byrjun októbermánaðar  

Útlit er fyrir að kaupsamningar í nóvembermánuði hafi verið talsvert færri en í október en í kjölfar fyrsta vaxtadómsins versnuðu lánskjör sem hefur til skamms tíma haft neikvæð áhrif á markaðinn. Þetta er á meðal þess sem fjallað verður ítarlega um í næstu mánaðarskýrslu HMS sem kemur út fimmtudaginn 18. desember næstkomandi. 

Tæplega 1.100 kaupsamningar í október 

Leita þarf aftur til ársins 2021 til að finna fleiri kaupsamninga í októbermánuði en talsverð óvissa skapaðist á fasteignamarkaði um miðjan október þegar vaxtadómurinn var kveðinn upp. Í kjölfarið gerðu flestar lánastofnanir hlé á lánveitingum, einkum með breytilegum verðtryggðum vöxtum sem hefur verið vinsælasta lánaformið undanfarin misseri.  

Velta á fasteignamarkaði var um 83,2 milljarðar króna og þinglýstir kaupsamningar voru alls 1.097 í nýliðnum októbermánuði. Meðalvelta á hvern kaupsamning var þannig 75,8 milljónir króna. 

Nokkur tími getur liðið frá því að lánsumsókn er samþykkt þar til kaupsamningur er undirritaður. Þeir kaupsamningar sem dagsettir eru í seinni hluta októbermánaðar geta því varðað viðskipti sem áttu sér stað áður en vaxtadómurinn féll og aðgengi að lánsfjármagni var takmarkað. Útlit er fyrir að áhrif dómsins komi fram í tölum um fjölda kaupsamninga í nóvember en þeir virðast vera þónokkuð færri en í októbermánuði. 

Um 13% færri íbúðir voru teknar af söluskrá í nóvember samanborið við október 

Á myndinni hér að ofan má sjá fjölda útgefinna kaupsamninga á mánuði. Upplýsingar um veltu og fjölda kaupsamninga eru aðgengilegar í mælaborði HMS. Upplýsingar í mælaborðinu uppfærast í samræmi við kaupskrá fasteigna, en allt að sex vikna töf getur verið á því að kaupsamningar komi fram í mælaborðinu sökum þess tíma sem tekur að ganga frá og þinglýsa samningunum.  

Vegna þeirrar tafar ber að taka tölum um þinglýsta kaupsamninga í nóvember með fyrirvara á þessum tímapunkti. Hins vegar eru samningarnir færri en þeir voru á sama tíma í októbermánuði eða 691 talsins.  

Alla jafna er fjöldi kaupsamninga sambærilegur í október og nóvember ár hvert, en meðaltal áranna 2015-2024 er um þúsund samningar hvorn mánuð fyrir sig (994 fyrir október og 999 fyrir nóvember). 

Þá benda gögn um fasteignaauglýsingar til þess að umsvif á fasteignamarkaði hafi verið minni í nóvember samanborið við október, en 861 fasteign var tekin af söluskrá í mánuðinum, samanborið við um 961 fasteign í október. 

Kaupáhugi tekur við sér í byrjun desember 

HMS framkvæmdi áttundu mánaðarlegu spurningakönnunina á meðal fasteignasala þann 2. desember síðastliðinn en í könnuninni er spurt um viðhorf fasteignasala til fasteignamarkaðarins. Könnunin var send á félagsmenn Félags fasteignasala en þeir eru um 330 talsins. Alls bárust 99 svör í þetta skiptið sem samsvarar 30% svarhlutfalli. Langflestir svarendur, eða níu af hverjum tíu, miðla aðallega fasteignum á höfuðborgarsvæðinu og í nágrenni þess. 

Fasteignasalar fundu vel fyrir litlum umsvifum á fasteignamarkaði eftir að óvissa skapaðist á lánamarkaði um miðjan október, samkvæmt niðurstöðum úr könnun sem lögð var fyrir í byrjun nóvember. Ef marka má svör við nýjustu könnuninni telja fasteignasalar virknina hins vegar hafa tekið örlítið við sér nú í byrjun desember og lækkaði hlutfall svarenda sem töldu virkni markaðarins vera frekar litla eða mjög litla úr 91% í 79% milli nóvember- og desemberkönnunar. Þrátt fyrir það telja langflestir fasteignasalar að markaðurinn sé enn á valdi kaupenda, líkt og sjá má á meðfylgjandi mynd. 

Í byrjun nóvembermánaðar töldu um tveir af hverjum þremur svarendum að það kæmu að meðaltali 3 eða færri að skoða hverja eign sem þeir höfðu til sölu í fyrstu viku sölutímans. Fleiri mættu á opin hús samkvæmt svörum fasteignasala í desember, en þó virðist áhugi kaupenda vera minni samanborið við í byrjun október. 

Minni umsvif á fasteignamarkaði í nóvember

Meiri áhersla á minni og stærri íbúðir

Vægi höfuðborgarsvæðisins í uppbyggingu fer vaxandi

Um 3.000 nýbyggingar fullbúnar á árinu

Samkvæmt mælaborði íbúða í byggingu eru nú skráðar 5.950 íbúðir í byggingu víðsvegar um landið. Lokið hefur verið við byggingu á 3.221 íbúð á árinu hingað til, þar af 3.032 nýjum íbúðum sem hafa bæst við húsnæðisstokkinn.

Byggingaráform eru 993 talsins en þau vísa til íbúða sem þegar hafa fengið útgefið byggingarleyfi, en þar sem framkvæmdir eru ekki enn hafnar. Það þýðir að verkefnið hefur fengið úthlutað lóð, hönnun er lokið og aðaluppdrættir hafa verið samþykktir af sveitarfélaginu.

Vægi höfuðborgarsvæðisins í íbúðauppbyggingu eykst

Af þeim íbúðum sem hafa orðið fullbúnar á árinu sem er að líða eru hlutfallslega flestar á höfuðborgarsvæðinu, eða 64%. Hlutfallið hefur hækkað á undanförnum árum, en til samanburðar voru um 57% þeirra íbúa sem urðu fullbúnar á árinu 2022 staðsettar á höfuðborgarsvæðinu. Samhliða hefur hlutur landsbyggðarinnar lækkað úr 43% árið 2022 í 36% nú í ár.

Á landsbyggðinni er mest byggt á Suðurlandi, þar sem 15% íbúða sem hafa orðið fullbúnar á árinu eru staðsettar. Suðurnes koma þar á eftir með 9% íbúða, Norðurland eystra með 6% og Vesturland og Austurland hvort um sig með 2%. Minnst er byggt á Vestfjörðum og á Norðurlandi vestra, þar sem um 1% íbúða sem hafa orðið fullbúnar á árinu eru staðsettar í hvorum landshluta fyrir sig.

Hlutur sumra landshluta hefur dregist saman á undanförnum árum. Til að mynda voru um 14% íbúða sem urðu fullbúnar á árinu 2022 staðsettar á Suðurnesjum en 9% á tímabilinu janúar –nóvember 2025. Á Vesturlandi hefur hlutfallið jafnframt lækkað úr 6% í 2%. Á móti hefur vægi Suðurlands og Austurlands aukist lítillega og haldist stöðugt síðustu ár.

Byggingarmarkaðurinn hefur sett meiri áherslu á minni íbúðir

Myndin hér að neðan sýnir að stærðardreifing íbúða sem nú eru í byggingu fellur mun betur að stærðardreifingu þeirra íbúða sem selst hafa á árunum 2020 til 2025 heldur en að þeim nýbyggingum sem standa óseldar á markaði í dag. Þetta bendir til þess að nýframkvæmdir fylgi nú betur þeirri söludreifingu sem einkennt hefur markaðinn síðustu ár, þar sem minni og hagkvæmar íbúðir, með tilliti til stærðar og herbergjafjölda, hafa selst betur en aðrir stærðarflokkar.

Um fjórðungur íbúða í byggingu er undir 80 fermetrum en einungis 16% óseldra nýrra íbúða eru á því stærðarbili. Um 10% íbúða í byggingu eru yfir 170 fermetrum en einungis 6% óseldra nýrra íbúða eru á því stærðarbili.

Fasteignamatsskýrsla fyrir árið 2026 er komin út

HMS reiknar árlega fasteignamat fyrir allar fasteignir á Íslandi

Fasteignamat endurspeglar áætlað markaðsvirði fasteigna

Fasteignamatsskýrsla fyrir árið 2026 er komin út. Skýrslan inniheldur útskýringar á öllum reikniaðferðum fyrir fasteignamat 2026. Aðferðirnar skiptast niður í íbúðamat, atvinnumat, sumarhúsamat, markaðsleiðrétt kostnaðarmat og verðflokkamat. Hægt er að nálgast skýrsluna með því að smella á hnappinn hér að neðan.

HMS birtir fasteignamat næsta árs þann 31. maí ár hvert, miðað við áætlað markaðsvirði í síðastliðnum febrúar. Fasteignamat 2026 miðast því við verðlag fasteigna í febrúar 2025 og tekur gildi 31. desember 2025.

Fasteignamat skal vera eins góð nálgun á markaðsvirði eins og fýsilegt er hverju sinni, þó með það til hliðsjónar að vera sanngjarnt og hóflegt. Til þess eru útbúnar reikniaðferðir sem reikna út líklegt markaðsvirði fasteigna en útskýring á aðferðunum má finna í þessari skýrslu.

Íslendingar vilja búa í auknum mæli í eigin húsnæði

Fólk býr að jafnaði í stærstu íbúðunum um fimmtugt og fer svo að minnka við sig

Verð skiptir mestu máli við val á húsnæði hjá ungu fólki en fólk eldra en 65 ára leggur höfuðáherslu á eiginleika sem snúa að gæðum og þægindum

HMS kynnti í dag niðurstöður úr nýrri könnun um búsetuþörf Íslendinga þar sem skoðað hvar og hvernig Íslendingar búa í dag og hvernig þeir sjá fyrir sér að búa eftir fimm ár, með tilliti til ýmissa atriða. Einnig var sérstaklega kannað hvaða atriði væru þátttakendum efst í huga við val á húsnæði. 

Niðurstöðurnar voru kynntar á opnum fundi um þróun og framtíðarhorfur íbúðarmarkaðar á höfuðborgarsvæðinu í dag. Upptaka af fundinum er aðgengileg hér. Skýrsla með ítarlegum niðurstöðum könnunarinnar er aðgengileg með því að smella á hnappinn hér að neðan.  

Óskir og væntingar um framtíðarbúsetu

Vilja búa í auknum mæli í eigin húsnæði

Meirihluti Íslendinga býr í eigin húsnæði í dag en greina má vilja hjá öllum aldurshópum til að búa í enn ríkara mæli í eigin húsnæði, þó mestrar aukningar sé að vænta meðal yngstu aldurshópanna. Könnunin nær, líkt og fyrri búsetumælingar HMS, að takmörkuðu leyti til aðfluttra íbúa. Húsnæðisaðstæður þeirra voru þó kannaðar sérstaklega í sumar, þar sem í ljós kom að flestir aðfluttir íbúar búi í leiguhúsnæði, en stefni, líkt og aðrir Íslendingar, á að komast í auknum mæli í eigin húsnæði.

Reykvíkingar líklegastir til að flytja á milli svæða

Ekki er að vænta umfangsmikilla breytinga á búsetudreifingu eftir landshlutum, en um 5% þátttakenda gera ráð fyrir að vera búsett erlendis eftir 5 ár. Stór hluti þeirra er í yngsta aldurshópnum, en algengt er að ungt fólk sæki háskólamenntun erlendis. Einungis um 4% gera ráð fyrir að flytja af landsbyggðinni á höfuðborgarsvæðið, og um 3% gera ráð fyrir að flytja af höfuðborgarsvæðinu út á land á næstu fimm árum.

Reykvíkingar telja sig líklegri en íbúa annarra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðarbúa til að flytja á milli svæða á næstu fimm árum. Innan höfuðborgarsvæðisins er útlit fyrir að sjö vinsælustu hverfin haldi sessi. Miðborgin og Laugardalurinn vaxa mest í vinsældum á kostnað annarra hverfa, en Hlíðarnar stefna í að vera áfram fjölmennasta hverfi Reykjavíkur.

Gera ráð fyrir að minnka við sig um fimmtugt

Hreyfingar milli íbúðategunda eru ólíkar milli aldurshópa. Yngsti aldurshópurinn stefnir að einhverju leyti á að flytja úr sérbýlishúsum foreldra sinna í stærri og minni fjölbýli. Fólk á aldrinum 25-64 ára gerir ráð fyrir að búa í auknum mæli í sérbýli en í minna mæli í fjölbýli. Þegar líður á eldri árin gerir fólk hins vegar ráð fyrir að flytja sig í auknum mæli úr sérbýli í fjölbýli.

Hvað varðar stærð íbúðarhúsnæðis má greina að fólk er alla jafna að stækka við sig með aldri framan af og að fólk búi að jafnaði í stærstu íbúðunum um fimmtugt. Eftir það fer fólk að minnka við sig, bæði hvað varðar fermetrafjölda og herbergjafjölda.

Áhrifaþættir við val á húsnæði eru mismunandi eftir aldurshópum

Talsverður munur er á því hvaða atriði vega þyngst við val á húsnæði eftir aldurshópum. Ungt fólk, sem hefur að jafnaði lægri tekjur og á minna eigið fé en þeir sem eldri eru, telja verð húsnæðis skipta mestu máli á meðan önnur atriði sem varða gæði og meiri þægindi eru neðarlega á lista. Eftir því sem fólk eldist og fjárhagsleg staða þess styrkist fer verð að skipta sífellt minna máli. Fólk eldra en 65 ára leggur höfuðáherslu á eiginleika sem snúa að gæðum og þægindum, líkt og svalir, pall, næg bílastæði og góð birtuskilyrði. Allir aldurshópar telja þó mikilvægt að ástand húsnæðisins sé gott.

Húsnæðismarkaðurinn - Mánaðarskýrsla júlí 2019

Húsnæðismarkaðurinn - Mánaðarskýrsla júlí 2019

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Póstlisti HMS

Útgáfuáætlun

Fleiri fréttir

Minni umsvif á fasteignamarkaði í nóvember

Staða mælaborðs íbúða í byggingu

Fasteignamatsskýrsla fyrir árið 2026 er komin út

Óskir og væntingar um framtíðarbúsetu

Fleiri fréttir

Minni umsvif á fasteignamarkaði í nóvember

Staða mælaborðs íbúða í byggingu

Fasteignamatsskýrsla fyrir árið 2026 er komin út

Óskir og væntingar um framtíðarbúsetu